Buổi học cuối cùng của năm, cô giáo Joyce Vissell yêu cầu cả lớp vẽ về tương lai: Ngày mai, sẽ có điều gì tuyệt vời đến với thế giới? Những cô cậu học sinh nở nụ cười thật tươi, đôi tay thoăn thoắt trên giấy trắng thành từng hình thù đa sắc màu. Giấc mơ tươi đẹp, những món quà năm mới, bữa ăn bên lò sưởi ấm cúng. Trẻ con ước vậy, người lớn chúng ta cũng thế.

Joyce Vissell xem từng bức tranh, chợt dừng lại hồi lâu trước một hình ảnh quen thuộc: bác sĩ cầm ống tiêm bên cạnh mấy viên thuốc hình thù kì lạ. “Con muốn bác sĩ tạo ra thuốc để chữa hết COVID cho nhân loại”, cậu bé hồn nhiên trả lời Joyce Vissell. Ngay cả những em bé cũng ý thức về sự sống, cùng những mối nguy hiểm đe dọa bản thân chúng. Loài người trải qua nhiều cuộc chiến sống còn với bệnh tật, và năm 2022 sẽ không phải ngoại lệ.

Từ lúc xuất hiện trên Trái Đất, bản năng của con người là thay đổi để tồn tại. Chúng ta bắt đầu năm mới bằng hành trình vaccine thần tốc. 10 năm tạo ra vaccine giờ thu ngắn lại vỏn vẹn 10 tháng, xứng đáng trở thành bước tiến y học quan trọng nhất của thế kỷ 21. Công nghệ mRNA giống như “lá chắn” trước mối đe dọa hô hấp nhiều biến chủng, mở ra cơ hội nghiên cứu vaccine dựa vào vật chất di truyền.

Không chỉ tạo ra kháng thể chống COVID, vaccine kích hoạt phản ứng miễn dịch thông qua các tế bào T, khiến giới khoa học đầy hào hứng thúc đẩy liệu pháp miễn dịch chữa ung thư. 12 tháng sắp tới, thế giới có thể chứng kiến những loại thuốc “đa nhiệm” biến đại dịch thành bệnh đặc hiệu, hay một thứ vũ khí vaccine đánh bại các loại cúm chỉ bằng một mũi tiêm duy nhất. Nhà văn Will Wilkinson từng nói đây có thể là phép màu cứu rỗi nhân loại, kích hoạt tiềm năng khám phá vô tận của não bộ để chúng ta bước vào giai đoạn mới.

Vài nét vẽ nguệch ngoạc, hồn nhiên nhưng phản ánh tư duy rất người lớn. Hẳn chúng ta còn nhớ, mật thư của phim giả tưởng “Hỗn số tử thần” cách đây hơn 10 năm đã dẫn hai đứa trẻ của tương lai tìm thấy “tiếng nói thì thầm” của người ngoài hành tinh. Ba bức tranh trước mặt Joyce Vissell như gợi nhắc lại mơ ước con trẻ ấy: nói chuyện với sinh vật lạ, ngồi tàu vũ trụ bay vào không gian, và xây nhà trên Mặt Trăng. Thế giới trẻ con đơn giản, còn người lớn đang cố gắng hiện thực hóa sự đơn giản ấy bằng nhiều sứ mệnh quan trọng.

2022 là thời điểm của sự tập trung, sẵn sàng cho mọi đột phá. Sau những hy vọng về vaccine, loài người tiếp tục hướng về vũ trụ xa xôi. Tháng 3, NASA sẽ triển khai sứ mệnh Mặt Trăng, tham vọng đưa người quay trở lại đây vào năm 2024. Còn phía Nga kỳ vọng đưa tàu vũ trụ Luna-25 lên cực nam Mặt Trăng vào tháng 7, đánh dấu sự trở lại nơi đây sau 46 năm với Luna-24. Cuộc đua nóng dần lên với sự xuất hiện của “tay chơi” mới Hàn Quốc với tàu quỹ đạo Mặt Trăng đầu tiên KPLO để phóng tên lửa SpaceX Falcon 9 vào tháng 8.

8 tháng tới là bước chuẩn bị quan trọng để NASA bắt đầu sứ mệnh khám phá tiểu hành tinh 16 Psyche - một thành quả kỳ diệu thai nghén trong bối cảnh đại dịch như hiện nay. Nhân loại cũng sẽ đợi chờ những thông tin đầu tiên được gửi về từ sứ mệnh Dart thăm dò và thay đổi quỹ đạo của Dimorphos, một mặt trăng nhỏ quay quanh tiểu hành tinh Didymos gần Trái Đất. Trong tương lai, chúng ta không muốn có bất cứ thiên thạch nào va chạm nào với địa cầu.

Will Wilkinson mượn hiện tượng thấu kính hội tụ, tập trung năng lượng từ ánh sáng để tạo ra ngọn lửa. Chúng ta cầm trong tay thấu kính, cơ hội do bản thân quyết định, có tận dụng được ánh sáng hay không cần xác định đúng thời điểm. Nếu quãng thời gian trước chưa thể có lửa, thì chắc chắn năm mới này sẽ thành công. Hệt như tham vọng của NASA với sứ mệnh không người lái Artemis1 đã sẵn sàng khai hỏa, chắc chắn vào tương lai đưa con người vào không gian.

Khoảnh khắc sâu hóa bướm

Trong cuốn sách “Kiến tạo tương lai từng phút mỗi ngày”, Will Wilkinson viết rằng năm mới luôn mở ra cơ hội để thay đổi, đi tìm trải nghiệm khác biệt từ những cảm xúc của năm cũ. Hàng nghìn năm qua, giới nghiên cứu mượn hình tượng “sâu hóa bướm” để miêu tả sự biến đổi đầy tinh tế của con người. Chúng ta thường chỉ chú ý tới kết quả cuối cùng: con bướm tung cánh bay lên, tận hưởng sự tự do trên bầu trời rộng lớn. Trái lại, chẳng ai muốn nghe “cực hình” trong giai đoạn chuyển mình, khi mà con sâu chui vào kén, tự thoát xác để hóa thành nhộng.

Ấy vậy mà chúng ta ngoài đời thực lại đang ở vào thời điểm “cực hình” tương tự. 2021 ảm đạm, chúng ta chưa thể “bay”, vẫn vật lộn từng ngày cùng nỗi sợ liệu mình có lây bệnh cho người khác. Hoài nghi ở mọi ngóc ngách cuộc sống: “tiêm xong có bị sao không, mất việc rồi giờ sống thế nào, thậm chí hộ chiếu vaccine có làm mất đi quyền tự do cá nhân”. Cho đến những ngày cuối cùng của năm cũ, tâm trí vẫn chưa thể thoát khỏi mớ câu hỏi rối loạn ấy.

Joyce Vissell ngắm nhìn bức hình con bướm bảy màu của một bé gái, tự hỏi năm nay sẽ cần làm gì để thay đổi chính mình. Mất người thân vì đại dịch, dạy học trực tuyến nhiều tháng liền khiến cô giáo cảm thấy mệt mỏi. Bên trong căn phòng trị liệu tâm lý dành cho bệnh nhân từng mắc COVID-19, nhiều người như Joyce Vissell có cơ hội trải lòng, mong muốn tìm thấy cơ hội để bắt đầu một khởi đầu mới.

Họ lắng nghe câu chuyện về Chúa Jesus, không phải vì mục đích tôn giáo hay chính trị, mà đơn giản để khơi dậy cảm hứng về cuộc sống. Jesus không phản kháng lại những kẻ áp bức, thậm chí chấp nhận hình phạt đóng đinh trên cây thánh giá. Thân xác ở lại trong mộ, rồi thần kỳ phục sinh sau ba ngày, trở lại cõi trần dạy dỗ và an ủi môn đệ. Giống như con sâu, chui vào kén, thoát khỏi xác cũ để trở thành loài bướm tuyệt đẹp.

Nhiều quan điểm tin rằng sự hồi sinh của Chúa Jesus như mở ra một lối đi cho con người bước vào sự sống mới. Không Facebook, không email, chẳng cần Internet, tất cả Jesus thực hiện là dùng quyền năng của mình đi rao giảng khắp nơi và chữa lành cho mọi người. Chấp nhận khó khăn, đau khổ cùng cái chết, sự thay đổi của Jesus dường như cho nhiều người ở 2.000 năm sau niềm tin rằng sau cơn mưa trời lại sáng.  

Trên nhiều diễn đàn tâm lý, người ta truyền nhau khẩu hiệu “năm mới, tinh thần mới”. Với Will Wilkinson, mọi thực tế đều trở nên dễ dàng nếu chúng ta duy trì tâm trạng tích cực và yêu thương. Tình yêu ẩn chứa nét sáng tạo độc đáo, đầy màu sắc, lại biến chuyển linh hoạt. Tình yêu được coi như động lực vượt lên hỗn loạn, hoài nghi và đau khổ, bao trùm lấy bất cứ sinh vật sống nào trên Trái Đất. Thế nên, 2022 ngày mai, hãy là một năm mới yêu thương, luôn biết ơn, và sống nỗ lực hết mình.

Ngày đầu tiên, chúng ta cần học cách tập trung năng lượng của yêu thương, khởi đầu từ việc bỏ ý định trở nên hoàn hảo hay những thứ ảo tưởng mà bộ não tự vẽ ra mà hướng đến hiện tại, sống cho hôm nay và đi từng bước vững chắc để không còn hối tiếc. Năm vừa qua làm chúng ta khủng hoảng, nên hãy để 365 ngày cũ đi vào kén và thoát xác, rồi hồi sinh thành một thứ gì đó mà chúng ta mong muốn cho 12 tháng sắp tới. Không phải phim bom tấn Hollywood dài cỡ 120 phút, chúng ta cần kiên nhẫn và duy trì niềm tin.

Nhà triết học người Đức Friedrich Nietzsche nói con người với một lý do để sống có thể chịu đựng bất cứ điều gì. Tất nhiên chúng ta đều có lúc nghi ngờ, nhưng sự thực không thể chối bỏ: cho đến một thời điểm tất cả sẽ hóa thành tro bụi, mọi giàu sang tranh giành và tham vọng đều tan vào hư không. Khi mà khoa học vẫn còn tranh cãi về sự tồn tại của kiếp sau, tại sao chúng ta lại không trân trọng kiếp này, đứng lên từ những năm cũ buồn bã để yêu thương nhiều hơn, sống tiếp cuộc sống nhiều thú vị đón chờ phía trước?

Các nhà triết học nổi bật nhất của chủ nghĩa hậu hiện đại như Michel Foucalt, Jacques Derrida và Richard Porty đều khẳng định cảm giác được yêu thương tạo nên sự tự tin nội tại để con người điều khiển mọi vật chất xung quanh, đối diện với bệnh tật, hay thảm họa tự nhiên. Mỗi ngày trôi qua đều xuất hiện những điều tốt đẹp, chỉ là chúng ta nhiều khi bị truyền thông làm hoang mang đến mức lo lắng vô căn cứ. Chúng ta tự kiểm soát được mình, muốn tăng tốc hay chậm rãi đều do não bộ chi phối. Điều duy nhất cần làm là hành động, chứ không thể ngồi một chỗ chờ phép màu tới...

Nguồn: Báo CAND