Lại điệp khúc tắc biên

Chia sẻ với PV, bà Nguyễn Thu Thuỷ, Công ty vận tải quốc tế XNK cho biết, ngày 17/2, phía Trung Quốc tạm ngừng tiếp nhận hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam qua cửa khẩu Hà Khẩu - Lào Cai. Trong khi thời gian nhận hàng trở lại chưa được thông báo. Đây là tình huống đột xuất do phía Trung Quốc phát hiện trường hợp mắc COVID-19 trong nội địa. Trước thông tin này, doanh nghiệp cũng "đứng ngồi không yên".

"Hiện, công ty XNK đang còn 12 đầu xe ở cửa khẩu Lào Cai, hàng hoá không chuyển cửa khẩu khác được bởi đã ký hợp đồng với đối tác Trung Quốc đi và nhận ở cửa khẩu này nên giờ chỉ ngóng chờ thông tin về thời gian mở cửa từ phía Trung Quốc," bà Thuỷ cho hay.

Tại cửa khẩu Móng Cái, ông Ngô Trần Hiệp, phụ trách giao nhận hàng hoá xuất nhập khẩu, Công ty CP Vận tải Thái Việt Trung cho biết, đến chiều 18/2, các xe hàng nóng, hàng thường đã dồn về hết. Tại khu vực bãi xe chờ xuất khẩu chỉ còn vài chục xe hoa quả. Theo ông Hiệp, ở khu vực Móng Cái thời điểm này lượng xe hàng thấp, nhưng xe hàng xuất - đi về cũng mất 2 ngày do công tác phòng, chống dịch bên phía Trung Quốc.

Trong khi đó, tại khu vực cửa khẩu Lạng Sơn, ông Hoàng Khánh Duy, Phó Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn cho biết, tính đến 8h ngày 18/2, tổng số phương tiện chở hàng hoá xuất khẩu còn tồn trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn là 2.042 xe, giảm 95 xe so với ngày 17/2. Trong đó, tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị tồn 1.128 xe. Tại cửa khẩu phụ Tân Thanh tồn 910 xe. Trong khi năng lực thông quan tại các cửa khẩu ở Lạng Sơn hiện vẫn rất chậm, chỉ đạt khoảng 100 - 130 xe/ngày mà lượng phương tiện chở hàng hóa xuất khẩu từ nội địa lên khu vực cửa khẩu chờ xuất có xu hướng tăng, trung bình từ 160 - 180 xe/ngày.

Nguyên nhân vẫn do phía nước này duy trì chiến lược "zero COVID" nên siết chặt các biện pháp phòng dịch với người (lái xe) và phương tiện vận chuyển hàng. Thời gian thông quan mỗi xe vài giờ đồng hồ, thay vì 10-15 phút như trước, chưa kể nếu là hàng đông lạnh bị kiểm tra rất chặt dù chủ hàng cung cấp đủ giấy tờ xét nghiệm tài xế, khử khuẩn xe... Với năng lực thông quan hạn chế như hiện nay, theo dự báo phải mất 10-15 ngày mới có thể thông quan hết số xe hàng tồn này.

Việc xe hàng tồn, ùn ứ tại cửa khẩu không chỉ cánh tài xế mệt mỏi vì phải trông xe, trông hàng, các doanh nghiệp vận tải cũng gặp khó. Theo chia sẻ của ông Trần Văn Hào, Giám đốc Công ty cổ phần Vận tải quốc tế Thái Việt Trung, ước tính chi phí tăng thêm bình quân cho mỗi xe đang phải chờ ở cửa khẩu 2-2,5 triệu đồng. Một ngày khoảng 30-40 xe đang tồn thì chúng tôi mất 60-80 triệu đồng. Cùng với đó, giá thuê tài xế trung chuyển cũng tăng lên, "trước giá cho tài xế trung chuyển hàng là 1,5-2 triệu đồng một người mỗi xe, giờ họ nói phải 5 triệu đồng, nếu thân quen thì có thể giảm xuống còn 3 triệu đồng. Tình trạng này tái diễn, kéo dài khiến thiệt hại không riêng với doanh nghiệp, mà cả nền kinh tế", ông Hào chia sẻ.

Nhanh chóng xây dựng "vùng đệm xanh"

Theo bà Nguyễn Thu Thuỷ, để xuất khẩu được nhanh, cần phải tiến hành xây dựng "vùng đệm xanh", tổ chức một vùng đệm cách xa cửa khẩu khoảng 2-3km, có kiểm tra chặt trong vùng đệm, lái xe của vùng đệm, khử khuẩn tốt, xe đảm bảo yêu cầu phòng dịch mới được đưa lên cửa khẩu.

Trong khi đó, bà Trần Thị Hằng, đại diện Công ty cổ phần vận tải Thái Việt Trung thực hiện thủ tục XNK tại khu vực cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) đề xuất, trước tình trạng ùn ứ hiện nay cơ quan chức năng cần có cơ chế phân loại hàng hóa. "Cơ quan chức năng có thể cho phép thông quan theo tỷ lệ giữa xe hoa quả tươi và xe chở các loại hàng hóa khác ở mức 70-30 hoặc 60-40 đồng thời theo hai hàng. Những xe chở hàng điện tử, thời trang… đã có hợp đồng nên khách Trung Quốc nhận bất cứ lúc nào, từ đó giảm lượng xe lưu ở bãi. Đồng thời, khởi động lại chương trình vượt tuyến.

Trước đó, xe rỗng Trung Quốc đã giao hàng tại Việt Nam có thể lấy hàng xuất khẩu ngay trong ngày. Doanh nghiệp chỉ cần làm đơn có xác nhận của đơn vị quản lý cửa khẩu, bến bãi. Từ đó giảm thời gian chờ đợi, giảm gánh nặng xe xuất khẩu tồn đọng, giảm thiệt hại cho doanh nghiệp xuất khẩu. Các cơ quan, ban, ngành cần xây dựng phương án giải quyết vấn đề ùn ứ xe container song song với việc nâng cao số lượng xe hàng xuất khẩu. Nếu xe container phải nằm chờ ở bãi lâu, doanh nghiệp chịu thêm chi phí phát sinh, tăng chi phí khấu hao phương tiện trong khi tiền lãi vay ngân hàng vẫn phải trả đúng hạn", bà Hằng nói.

Để đảm bảo công tác thông quan cho hàng hoá, Hải quan Lạng Sơn đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng ở cửa khẩu đảm bảo ứng trực quân số 100%, bố trí cán bộ công chức làm việc 24/24h, cả ngày nghỉ, lễ Tết, nếu phía Trung Quốc mở cửa bất cứ lúc nào thì sẽ thực hiện thông quan hàng hóa ngay thời điểm đó. Do phía Trung Quốc càng ngày càng siết chặt các điều kiện tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm đối với hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc, vì vậy, Hải quan Lạng Sơn cũng đã tuyên truyền và khuyến cáo các doanh nghiệp, tư thương cần quan tâm đến chất lượng hàng hóa, về tiêu chuẩn đóng gói bao bì để truy xuất nguồn gốc.

Nguồn: Báo CAND