Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc trả lời phỏng vấn chiều 14/9.
Chiều 14/9 tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc đã trả lời các câu hỏi của phóng viên liên quan đến kết quả chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden (ngày 10 và 11/9) theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Phóng viên: Xin Thứ trưởng cho biết về kết quả của chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden?
Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Chuyến thăm diễn ra đã là một thắng lợi. Để có thể thực hiện được chuyến thăm Việt Nam, phía Hoa Kỳ đã có những nỗ lực vượt bậc, chưa có tiền lệ; thay đổi chương trình, hoạt động đối ngoại của Tổng thống và Phó Tổng thống. Cụ thể, Tổng thống Joe Biden đã giao Phó Tổng thống Kamala Harris tham dự Hội nghị cấp cao Đông Á, bản thân ông cũng cắt ngắn hoạt động tại G20 ở Ấn Độ để thực hiện chuyến thăm đến Việt Nam.
Hai bên ra Tuyên bố chung, văn kiện quan trọng, cột mốc đánh dấu việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững. Trong văn kiện đề cập 10 trụ cột hợp tác, bao trùm các lĩnh vực quan hệ Việt Nam và Hoa Kỳ. Điều đó cho thấy sự hợp tác giữa hai nước không chỉ được mở rộng mà còn được phát triển về chiều sâu và thực chất hơn. Tuyên bố chung khẳng định được những nguyên tắc quan trọng trong quan hệ hai nước: tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, tôn trọng thể chế chính trị của nhau.
Thời gian chuyến thăm ngắn, Tổng thống Joe Biden đã cố gắng kịp về nước để ra tuyên bố trong ngày 11/9. Tuy vậy, Tổng thống Hoa Kỳ đã có cuộc gặp với 4 lãnh đạo chủ chốt của Việt Nam. Đây là lần đầu tiên có một Tổng thống Hoa Kỳ đến Tòa nhà Quốc hội, hội kiến Chủ tịch Quốc hội Việt Nam và chứng kiến lễ trao kỷ vật chiến tranh của các cựu chiến binh. Điều đó thể hiện sự tôn trọng thể chế chính trị của Việt Nam, tôn trọng các nhà lãnh đạo của Việt Nam, không chỉ có trong văn bản của Tuyên bố chung mà còn là trên thực tế. Đây cũng là cơ hội tốt để Tổng thống Joe Biden gặp tất cả lãnh đạo chủ chốt của Việt Nam để xây dựng, tăng cường các mối quan hệ.
Ngoài ra, lễ đón chính thức do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì diễn ra tại Phủ Chủ tịch trong trời thu Hà Nội, phong cảnh nên thơ, các khâu an ninh, an toàn đã được đảm bảo tuyệt đối. Tổng thống Joe Biden và các thành viên khác trong đoàn rất ấn tượng và xúc động, hài lòng về kết quả chuyến thăm, bày tỏ biết ơn Tổng Bí thư, lãnh đạo và nhân dân Việt Nam đã dành cho đoàn sự đón tiếp trọng thị, chu đáo, thân tình và mến khách.
Phóng viên: Thưa Thứ trưởng, việc Việt Nam và Hoa Kỳ xác lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững là mốc lịch sử trong quan hệ hai nước và sẽ mang lại lợi ích gì cho hai nước?
Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Việc xác lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững mang lại lợi ích cả trước mắt và lâu dài với cả hai phía.
Việt Nam có cơ hội và điều kiện thuận lợi để đưa quan hệ với Hoa Kỳ, đối tác có tầm quan trọng chiến lược, đi vào chiều sâu, hiệu quả và thực chất hơn; phục vụ thiết thực mục tiêu phát triển, duy trì môi trường quốc tế hòa bình, ổn định, nâng cao vị thế, uy tín đất nước theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII.
Đối với phía Hoa Kỳ, đây là điều kiện thuận lợi để tăng cường quan hệ với Việt Nam, một đối tác ngày càng quan trọng trong khu vực, thông qua đó tăng cường quan hệ với ASEAN, các nước Đông Nam Á, tận dụng những cơ hội mới để phát huy vai trò và vị thế của Hoa Kỳ trong khu vực.
Đối với quan hệ hai nước nói chung, khuôn khổ quan hệ mới giúp tăng cường hiểu biết lẫn nhau, xây dựng và củng cố lòng tin, đây là nền tảng quan trọng cho quan hệ giữa hai quốc gia trong nhiều năm tới; giúp tạo đồng thuận tại mỗi nước, huy động sự quan tâm, nguồn lực để triển khai chương trình, thỏa thuận đã đạt được.
Khuôn khổ Đối tác Chiến lược Toàn diện giúp củng cố sự đồng thuận giữa hai đảng tại Hoa Kỳ trong quan hệ với Việt Nam, chính sách của Hoa Kỳ với Việt Nam sẽ ổn định, bền vững và dễ đoán định hơn.
Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ không chỉ có lợi cho hai nước mà còn hướng tới phục vụ hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững ở khu vực, có lợi cho tất cả quốc gia.
Phóng viên: Xin Thứ trưởng chia sẻ về quá trình hai bên tiến đến đạt được Tuyên bố chung?
Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Tuyên bố chung là văn kiện rất quan trọng, đánh dấu việc mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ hai nước. Tổng thống Joe Biden đã chia sẻ khi chia tay tại sân bay, Tuyên bố chung đã mở ra kỷ nguyên mới trong hợp tác hai nước.
Quá trình đàm phán, trao đổi về Tuyên bố chung diễn ra sôi nổi, hào hứng, kịch tính. Hai bên đã rà soát lại 10 năm quan hệ Đối tác Toàn diện, khẳng định lại những nguyên tắc trong mối quan hệ, định ra những phương hướng lớn cho hai nước trong 10 năm tới và lâu hơn nữa.
Nhìn lại quá trình đàm phán và đi đến thống nhất được Tuyên bố chung, toát lên thiện chí của cả hai bên, cả Việt Nam và Hoa Kỳ đều thể hiện tinh thần cầu thị, lắng nghe, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, phát huy tối đa những lĩnh vực mà hai bên có cùng lợi ích, chung ý chí hướng tới phục vụ hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững của khu vực và thế giới.
Phóng viên: Thời gian tới, những nội dung trong Tuyên bố chung sẽ được hiện thực hóa như thế nào? Những lĩnh vực nào sẽ được ưu tiên thực hiện, thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Hai bên gửi gắm nhiều mong muốn, kỳ vọng, cảm xúc trong văn kiện Tuyên bố chung, như Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper chia sẻ mới đây. Điều quan trọng trong Tuyên bố chung là huy động các nỗ lực cao nhất của hệ chính trị của mỗi bên, từ các cơ quan chính quyền, Quốc hội, tổ chức, doanh nghiệp, địa phương và người dân; tận dụng cơ chế, khuôn khổ sẵn có và những cơ chế, khuôn khổ sẽ được thiết lập để triển khai những thỏa thuận này.
Mỗi năm cần đề ra mục tiêu cụ thể, định kỳ đánh giá, kiểm điểm lại việc thực hiện sao cho hiệu quả nhất.
Về lĩnh vực ưu tiên, thứ nhất có thể nói đến việc trao đổi đoàn cấp cao, chuyến thăm lẫn nhau, tiếp xúc bên lề hội nghị khu vực và quốc tế, phát huy tối đa các kênh quan hệ, từ kênh đảng, kênh Nhà nước, nghị viện và giao lưu nhân dân, quan hệ giữa các địa phương. Đây là điều kiện quan trọng tạo ra môi trường thuận lợi, tạo động lực thúc đẩy quan hệ hợp tác nói chung.
Kinh tế, thương mại và đầu tư tiếp tục chiếm ưu tiên cao, trong đó, đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ là khâu đột phá, hợp tác phát triển hạ tầng cơ sở, đào tạo nguồn nhân lực.
Ngoài ra còn nhiều lĩnh vực quan trọng khác tiếp tục được coi trọng như khắc phục hậu quả chiến tranh, giáo dục đào tạo, giao lưu nhân dân, cùng nhau hợp tác xử lý những vấn đề toàn cầu như: tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình, ứng phó biến đổi khí hậu, trong đó có vấn đề mà Đồng bằng Sông Cửu Long đang gặp phải. Ngoài ra, còn có các thách thức khác như an ninh năng lượng, an ninh y tế, an ninh nguồn nước, chống khủng bố…
Phóng viên: Với những thành công và kết quả đã đạt được sau chuyến thăm, liệu đây có phải một điểm sáng trong đối ngoại năm 2023, thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Hà Kim Ngọc: Việc nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững với Hoa Kỳ mang ý nghĩ vượt ra khỏi khuôn khổ song phương. Đây là cột mốc quan trọng trong tổng thể triển khai đối ngoại của Việt Nam. Lần đầu tiên Việt Nam có quan hệ ở cấp Đối tác Chiến lược với 5 Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, tạo khuôn khổ phát triển quan hệ ổn định và lâu dài với các nước quan trọng trên thế giới, tạo thế trận đối ngoại vững chắc trong thời gian tới.
Trong năm 2023 và những năm gần đây, cùng với tăng cường quan hệ với Hoa Kỳ, Việt Nam đã triển khai đồng đều việc tăng cường quan hệ hợp tác với các nước láng giềng, các nước trong khu vực, các nước lớn, đối tác quan trọng, bạn bè truyền thống như: Trung Quốc, Lào, Campuchia, Cuba, Nga và Ấn Độ… Những bước triển khai bài bản đã tạo ra thế trận đối ngoại nói chung, giúp Việt Nam ở thế rộng mở hơn, linh hoạt, có dư địa để phát triên quan hệ với tất cả đối tác. Đây là bước đánh dấu sự trưởng thành của đối ngoại Viêt Nam.
Triển khai đối ngoại và nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện với Hoa Kỳ khẳng định mạnh mẽ tính đúng đắn, là kết quả quan trọng và nổi bật của đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, hòa bình, hữu nghị của Đảng và Nhà nước ta cũng như chính sách quốc phòng “Bốn không”.
Phóng viên: Xin cảm ơn Thứ trưởng đã trả lời phỏng vấn.
Nguồn: Báo CAND