1. Thực hiện Nghị định số 32/CP ngày 22/02/1973 của Hội đồng Chính phủ về sửa đổi tổ chức bộ máy của Bộ Công an và chuyển giao tổ chức nhiệm vụ bảo vệ nội địa của CAND vũ trang sang lực lượng Cảnh sát nhân dân; ngày 6/1/1974, Bộ trưởng Bộ Công an ký Quyết định số 33/QĐ/CA thành lập lực lượng CSBV, CSCĐ và tổ chức lễ ra mắt trọng thể vào ngày 15/4/1974.

Ra đời trong hoàn cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang ở giai đoạn cam go, quyết liệt, cùng với quân, dân cả nước và các lực lượng khác trong CAND; lực lượng CSBV, CSCĐ đã vượt qua muôn vàn khó khăn gian khổ, đập tan mọi âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch nhằm phá hoại công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc; tổ chức lực lượng truy lùng, truy quét, bắt hàng trăm tên biệt kích, thổ phỉ, bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu quan trọng về chính trị, kinh tế, khoa học kỹ thuật, các tuyến đường huyết mạch phục vụ vận chuyển quân, vũ khí, hàng hoá chi viện cho chiến trường miền Nam. Trong cuộc chiến đó, cán bộ, chiến sĩ CSBV, CSCĐ đã không quản ngại hiểm nguy, kịp thời có mặt ở những khu vực bom, đạn ác liệt nhất để cứu người, cứu tài sản của Nhà nước và nhân dân. Ở miền Nam, lực lượng An ninh vũ trang là tiền thân của CSBV, CSCĐ đã cùng các lực lượng Quân đội, Công an chiến đấu dũng cảm, kiên cường, tiêu diệt, đập tan nhiều cuộc vây bắt của địch, bảo vệ tuyệt đối an toàn Khu căn cứ, Khu ủy Trung ương Cục miền Nam và tham gia tiếp quản vùng mới giải phóng, giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ tuyệt đối an toàn ngày vui đại thắng của dân tộc.

Đất nước thống nhất, cách mạng Việt Nam chuyển sang giai đoạn mới, nhiệm vụ bảo vệ an ninh trật tự đặt ra những yêu cầu hết sức nặng nề và phức tạp. Lực lượng CSBV, CSCĐ tiếp tục lập công xuất sắc, cùng các lực lượng An ninh tham gia nhiều chuyên án bắt sống, tiêu diệt hàng trăm tên thuộc các tổ chức phản động, âm mưu chống phá chính quyền Cách mạng sau ngày giải phóng. Tiếp tục cùng nhân dân cả nước đấu tranh chống lại cuộc chiến tranh xâm lược ở biên giới phía Tây Nam và thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả, tăng cường hàng trăm cán bộ, chiến sĩ hỗ trợ Campuchia giải phóng khỏi nạn diệt chủng Khmer Đỏ năm 1978 và năm 1979; tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc góp phần bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Bước vào thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; kế thừa, phát huy truyền thống Anh hùng, lực lượng CSCĐ đã làm tốt công tác nắm, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước và Bộ Công an triển khai đồng bộ các kế hoạch, biện pháp công tác và lập được nhiều chiến công đặc biệt xuất sắc trong đấu tranh phòng, chống tội phạm. Kịp thời ngăn chặn, dập tắt các vụ gây rối, biểu tình, bạo loạn; đấu tranh triệt phá các chuyên án lớn về hình sự, ma túy, buôn lậu đặc biệt nguy hiểm. Tham gia tuần tra kiểm soát, giữ gìn an ninh trật tự ở các đô thị, địa bàn phức tạp, phối hợp với các lực lượng bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu, các sự kiện chính trị, xã hội quan trọng của quốc gia, quốc tế do Trung ương và địa phương tổ chức. Có thể kể đến một số vụ việc điển hình như: những năm 1990, trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên, cán bộ, chiến sĩ CSBV, CSCĐ đã kiên cường bám trụ, mưu trí, dũng cảm, chiến đấu ngoan cường truy quét, giải quyết cơ bản các tổ chức phản động vũ trang FULRO đảm bảo sự bình yên của đồng bào dân tộc các tỉnh Tây Nguyên. Bên cạnh đó, lực lượng CSBV, CSCĐ còn cử hàng trăm cán bộ, chiến sĩ tăng cường, hỗ trợ nước bạn Lào tổ chức huấn luyện và xây dựng hệ thống lực lượng CSBV từ Trung ương đến địa phương; Tham gia giải quyết vụ gây rối an ninh trật tự, bạo loạn chính trị tại Tây Nguyên năm 2001, năm 2004; tại Mường Nhé, Điện Biên năm 2011; tại Mường Tè, Lai Châu năm 2020 liên quan đến hoạt động âm mưu thành lập “Nhà nước Mông”; tại Bình Dương, Đồng Nai, TP Hồ Chí Minh, Nghệ An, Hà Tĩnh năm 2014, 2016, 2017 liên quan đến việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan HD981 trên vùng Biển Đông và liên quan đến sự cố môi trường biển tại các tỉnh miền Trung; tại Bình Thuận năm 2018 liên quan đến dự thảo Luật An ninh mạng, Luật Đặc khu kinh tế; tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội năm 2020 liên quan đến việc Bộ Quốc phòng triển khai thi công xây dựng tường rào bảo vệ sân bay Miếu Môn... Lực lượng CSCĐ đã tham gia đấu tranh triệt phá các chuyên án ma túy đặc biệt nguy hiểm tại xã Hang Kia, Pà Cò, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình và xã Loóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La. Đặc biệt, gần đây nhất, đã huy động lực lượng phối hợp với Công an tỉnh Đắk Lắk kịp thời truy xét, bắt giữ nhóm đối tượng khủng bố tấn công trụ sở xã Ea Tiêu và Ea Ktur, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk..., được lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân đánh giá cao, góp phần cùng với các lực lượng giữ vững ổn định chính trị, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, mở rộng quan hệ đối ngoại của đất nước và mang lại cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân.

Trong cuộc chiến đấu thầm lặng, vô cùng gian khổ, quyết liệt đó, nhiều cán bộ, chiến sĩ CSBV, CSCĐ đã anh dũng hy sinh và để lại một phần xương máu tại chiến trường, bị nhiễm chất độc da cam, sốt rét ác tính để lại di chứng suốt đời. Những tấm gương anh dũng đó đã góp phần tô thắm thêm truyền thống cách mạng vẻ vang của lực lượng CAND, là tấm gương cho các thế hệ cán bộ, chiến sĩ học tập, noi theo.

2. Trước yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ ANQG, bảo đảm TTATXH trong tình hình mới; được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Đảng ủy Công an Trung ương và lãnh đạo Bộ Công an, lực lượng CSBV, CSCĐ ngày càng trưởng thành, vững mạnh toàn diện cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và cán bộ. Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết số 22 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp bộ máy Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị định số 01 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an, đến nay, lực lượng CSCĐ đã được kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng tập trung, chuyên sâu, thống nhất, hình thành lực lượng, đơn vị tinh, gọn, mạnh; trang bị ngày càng tiên tiến, hiện đại; công tác nghiệp vụ được đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả; cơ sở pháp luật về hoạt động và xây dựng lực lượng CSCĐ đã từng bước hoàn thiện đầy đủ.

Thực hiện nghị quyết của các kỳ Đại hội Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 12 ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng CAND thực sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; CSCĐ được xác định là 1 trong 6 lực lượng ưu tiên tiến thẳng lên hiện đại vào năm 2025. Để thực hiện mục tiêu nghị quyết đề ra, Đảng ủy, lãnh đạo Bộ Tư lệnh đã tập trung triển khai 3 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, gồm: Hoàn thiện cơ sở pháp lý phục vụ hoạt động của CSCĐ; xây dựng tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực tinh, gọn, mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao trong từng giai đoạn; đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng doanh trại và trang bị hiện đại đồng bộ.

Sau hơn 2 năm thực hiện, đến nay, đã đạt một số kết quả quan trọng: Về cơ sở pháp lý: Quốc hội khóa XV thông qua Luật Cảnh sát cơ động; Chính phủ, Bộ Công an đã ban hành 1 nghị định, 5 thông tư hướng dẫn thi hành luật. Về tổ chức bộ máy, xây dựng nguồn nhân lực: Đảng ủy Công an Trung ương ban hành Đề án số 11 về xây dựng lực lượng CSCĐ thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại vào năm 2025, tầm nhìn năm 2030. Bộ Tư lệnh đã triển khai sắp xếp các đơn vị CSCĐ, Cảnh sát đặc nhiệm, Cảnh sát Bảo vệ mục tiêu tinh, gọn, mạnh theo quyết nghị của Ban Thường vụ Đảng ủy CATW và Đề án số 19 của Bộ Công an đảm bảo sự phân công, phân cấp rõ ràng, rành mạch về chức năng, nhiệm vụ của lực lượng CSCĐ từ Bộ đến địa phương. Triển khai kế hoạch tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực theo từng giai đoạn đảm bảo về số lượng và đồng bộ về cơ cấu. Đến nay, các dự án đang xây dựng, trình duyệt và triển khai thực hiện theo kế hoạch.

Tiếp bước truyền thống, với lý tưởng trong sáng, bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí tiến công cách mạng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, gắn bó mật thiết với nhân dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì sự bình yên, hạnh phúc của nhân dân, toàn thể lực lượng CSCĐ quyết tâm thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết số 12 của Bộ Chính trị và Kế hoạch 118 của Đảng ủy Công an Trung ương về “Đẩy mạnh xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”. Tập trung cụ thể hóa chủ trương, nghị quyết của Đảng và quyết định của Chính phủ về Đề án “Hiện đại hóa lực lượng CSCĐ đến năm 2025, tầm nhìn 2030”. Phát huy những thành tựu, kinh nghiệm và truyền thống đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, CBCS lực lượng CSCĐ quyết tâm đoàn kết thống nhất, nỗ lực phấn đấu không ngừng, đẩy mạnh học tập, thực hiện Sáu điều Bác Hồ dạy gắn với Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị về “đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống; kỷ luật, kỷ cương; kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, cùng với các lực lượng trong CAND, QĐND và các cấp, các ngành thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao; quyết tâm xây dựng lực lượng CSCĐ thực sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

Nguồn: Báo CAND