Đây là lần đầu tiên ASEAN và EU phối hợp tổ chức Hội nghị Cấp cao kỷ niệm quan hệ hai bên tại EU, với sự tham gia của lãnh đạo cấp cao các nước thành viên ASEAN và EU, kể từ khi thiết lập Quan hệ Đối thoại vào năm 1977 và nhất là sau khi hai bên thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược vào năm 2020.

Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ tốt đẹp ASEAN - EU có ý nghĩa đặc biệt, là điểm nhấn, đánh dấu giữa hai tổ chức khu vực thành công nhất trên thế giới.

Sau 45 năm, quan hệ ASEAN - EU đã phát triển năng động, mở rộng bao trùm các lĩnh vực như chính trị-an ninh, kinh tế-thương mại, văn hóa-xã hội và hợp tác phát triển. Hiện hai bên đang phối hợp triển khai Kế hoạch Hành động triển khai Quan hệ Đối tác Chiến lược ASEAN - EU giai đoạn 2023-2027.

Về chính trị-an ninh, EU nhấn mạnh ASEAN giữ vị trí trung tâm trong Chiến lược hợp tác của EU tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương được công bố năm 2021 và mong muốn thúc đẩy hợp tác sâu rộng với ASEAN.

EU là một trong những đối tác thương mại, hợp tác phát triển hàng đầu của ASEAN. Theo số liệu của ASEAN, năm 2021, EU là đối tác thương mại lớn thứ 3 (sau Trung Quốc và Mỹ) của ASEAN với tổng giá trị thương mại hai chiều đạt 268,9 tỷ USD, tăng 18,6% so với năm 2020 và là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn thứ 2 (sau Mỹ) của ASEAN với tổng vốn đầu tư đạt 26,5 tỷ USD. Theo số liệu của EU, năm 2021, ASEAN là đối tác thương mại ngoài châu Âu lớn thứ 3 (sau Trung Quốc và Mỹ) của EU. Về phối hợp ứng phó dịch COVID-19 và hỗ trợ phục hồi sau đại dịch, EU là một trong những đối tác đầu tiên, tích cực thúc đẩy hợp tác với ASEAN trong ứng phó dịch COVID-19 ngay từ khi dịch bệnh bùng phát.

Tại Hội nghị, dự kiến các lãnh đạo cấp cao hai bên sẽ cùng nhìn lại, đánh giá tổng thể chặng đường quan hệ đối tác trong 45 năm qua và đề ra những định hướng quan trọng phát triển quan hệ ASEAN - EU trong thời gian tới, đồng thời dành thời gian trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Kết thúc Hội nghị, các lãnh đạo cấp cao hai bên dự kiến sẽ thông qua Tuyên bố chung của Hội nghị Cấp cao kỷ niệm ASEAN - EU, phản ánh các kết quả của Hội nghị, nhấn mạnh các thành quả quan trọng đạt được trong 45 năm quan hệ ASEAN - EU và khẳng định các định hướng thúc đẩy quan hệ hai bên phát triển trong thời gian tới.

Quan hệ Việt Nam - EU thời gian qua phát triển sâu rộng. Việt Nam là quốc gia ASEAN đầu tiên có tất cả các khuôn khổ hợp tác về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh với EU; có nhiều cơ chế về hợp tác chuyên ngành, duy trì trao đổi đoàn và tiếp xúc các cấp, nhất là cấp cao.

EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba, thị trường nhập khẩu lớn thứ năm và là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ sáu của Việt Nam. Về viện trợ phát triển, EU là một trong những nhà viện trợ không hoàn lại lớn nhất của Việt Nam. Sau hơn 2 năm thực hiện EVFTA, kim ngạch 10 tháng đầu năm 2022 đạt hơn 52 tỷ USD, đưa Việt Nam trở thành Đối tác thương mại lớn thứ 14 của EU. Hai bên đang kỷ niệm 10 năm nâng cấp Quan hệ đối tác và hợp tác toàn diện Việt Nam - EU (2012-2022).

Việc Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các nước ASEAN tham dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN - EU có ý nghĩa quan trọng, thể hiện tinh thần chủ động, tích cực và đóng góp có trách nhiệm của Việt Nam trong ASEAN cũng như đối với cộng đồng quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh khu vực và thế giới đang đối mặt với nhiều diễn biến phức tạp, thách thức khó lường như hiện nay.

Chuyến đi góp phần làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - EU, quan hệ Đối tác và hợp tác toàn diện Việt Nam - EU và quan hệ của Việt Nam với các nước thành viên EU, góp phần giải quyết những tồn đọng, vướng mắc.

* Trước đó, trưa cùng ngày (theo giờ địa phương), tại Brussels, Bỉ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc gặp với Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez Castejón. Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Tây Ban Nha là một trong những đối tác quan trọng, giàu tiềm năng của Việt Nam tại EU. Để làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Tây Ban Nha, Thủ tướng đề nghị các cơ quan hữu quan hai nước phối hợp chặt chẽ, tận dụng tốt Hiệp định EVFTA, phấn đấu nâng kim ngạch thương mại hai chiều lên 5 tỷ USD trong 2-3 năm tới; tiếp tục nâng cao hiệu quả hợp tác trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, ứng phó với biến đổi khí hậu, môi trường, chuyển đổi số, năng lượng tái tạo…; đề nghị Tây Ban Nha thúc đẩy EU sớm gỡ bỏ "thẻ vàng" IUU với thủy sản Việt Nam.

Thủ tướng Tây Ban Nha hoàn toàn nhất trí với các ý kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính, bày tỏ ấn tượng với những thành tựu của Việt Nam trong công cuộc Đổi mới và hội nhập quốc tế; cam kết Tây Ban Nha - trên cương vị Chủ tịch luân phiên của EU 6 tháng cuối năm 2023, sẽ thúc đẩy các nước EU phê chuẩn Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU.

Thủ tướng Pedro Sánchez Castejón đánh giá cao vai trò, vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới, trân trọng mời Việt Nam tham gia "Liên minh quốc tế về ứng phó với hạn hán" do Tây Ban Nha và Senegal khởi xướng với sự tham gia của hơn 30 quốc gia.

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính trân trọng mời Thủ tướng Tây Ban Nha sang thăm Việt Nam vào năm sau. Thủ tướng Tây Ban Nha cũng trân trọng mời Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm Tây Ban Nha. Hai Thủ tướng vui vẻ nhận lời mời.

Sáng cùng ngày (giờ địa phương), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có buổi ăn sáng làm việc với Thủ tướng Lào Phankham Viphavanh và Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen.

Tại cuộc gặp, ba Thủ tướng đã thông báo cho nhau về tình hình mỗi nước, trao đổi các biện pháp để tăng cường phối hợp giữa ba nước trong phát triển kinh tế - xã hội. Ba Thủ tướng khẳng định, dù tình hình thế giới, khu vực biến động phức tạp, song quan hệ hữu nghị và đoàn kết đặc biệt của ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia vẫn ngày càng được củng cố vững chắc và phát triển toàn diện. Ba Thủ tướng nhất trí cùng nhau đẩy mạnh xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động hội nhập quốc tế toàn diện, thực chất, hiệu quả; tăng cường kết nối 3 nền kinh tế, coi đây là những ưu tiên chiến lược của cả ba nước thời gian tới.

Ba Thủ tướng cũng đánh giá cao các hoạt động trao đổi đoàn, hợp tác trong khuôn khổ "Năm Đoàn kết hữu nghị" kỷ niệm 60 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào và "Năm Hữu nghị" kỷ niệm 55 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Campuchia; nhất trí sẽ tiếp tục duy trì tiếp xúc song phương, ba bên thường xuyên, trong đó có việc phối hợp sớm tổ chức Hội nghị Cấp cao về Tam giác Phát triển Campuchia – Lào - Việt Nam lần thứ 12 tại Campuchia.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Phankham Viphavanh chúc mừng Campuchia tổ chức thành công tốt đẹp về mọi mặt của Năm Chủ tịch ASEAN 2022. Thủ tướng Hun Sen cảm ơn Việt Nam đã tích cực hỗ trợ Campuchia đảm nhiệm thành công trọng trách này. Ba nước khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong các vấn đề khu vực và quốc tế, đóng góp vào việc duy trì, củng cố đoàn kết, thống nhất và là vai trò trung tâm của ASEAN.

Nguồn: Báo CAND