Bỏ việc để thử vận may

Đến xã Đông Khê những ngày này, từ người già đến trẻ con ai nấy đều bàn ra tán vào chuyện đãi cát tìm đá quý. Người thì ra sức kể về chuyện con bé Hạnh làng bên nhặt được viên đá quý, đổi đời sau một đêm. Có người lại không tin cho rằng, họ sống bao nhiêu năm ở bến Chuối có bao giờ nhặt được gì, tin đó cũng chỉ là đồn thổi.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, cứ 2 giờ sáng, khi nước sông rút trơ đáy cũng là lúc người dân đổ ra đây bắt đầu thử vận may. Nhiều người còn mang theo cả cơm nắm, lương khô để ăn, bởi công việc đào bới này kéo dài từ 2 giờ đến 10 giờ.

"Dân chúng tôi ra đây có khi vài trăm người, chưa kể người ở vùng khác. Cứ từ 2 giờ sáng đến khoảng 10 giờ là kết thúc. Bởi vì khi đó là Đập thủy điện Thác Bà (cách đoạn sông này khoảng 7m - PV) bắt đầu xả nước. Tôi cũng đi đào từ hôm qua nhưng chưa được viên đá quý nào, chỉ nghe nói là nhiều người trong làng đào được lắm. Có người đào được viên to như ngón tay, bán cả trăm triệu cơ mà" - bà Bùi Thị Huê chia sẻ.

Trời vẫn còn tối đen như mực, khu vực bến Chuối đã bắt đầu í ới tiếng người gọi nhau, ánh đèn pin loáng nhoáng, tiếng mắng mỏ nhau khiến khúc sông trở nên náo loạn. Đứng trên mỏm đá phóng tầm mắt ra bãi sông chẳng khác nào thành phố trong đêm.

Như thể đã được chia trước địa bàn, từ mép bờ cho đến giữa lòng sông cạn, từng người hoặc từng nhóm người chia nhau ngồi đào xới với những dụng cụ thô sơ như bay xây, dao cùn, rổ rá, sàng. Dù chỉ là công việc thử vận may nhưng ai lấy đều rất khẩn trương. Trẻ con, người già chủ yếu dùng tay không, hoặc bay xây gạt phần cát trên bề mặt để nhặt những viên sỏi nghi ngờ là đá quý. Còn những thanh niên to khỏe sử dụng cả bao tải, xẻng hốt cát sỏi vào một chiếc sàng (rộng khoảng 1m²) để tìm kiếm hiệu quả hơn.

Anh Đỗ Đăng Mạnh (Yên Bái) vừa sàng cát vừa nói: "Đá đỏ nặng hơn cát và sỏi nên thường nằm ở phía dưới, vì thế phải đào sâu để sàng may chăng mới kiếm được. Tôi là người vùng khác nhưng khi nghe đồn ở đây có đá quý cũng đến để thử vận may. Tôi phải ở nhờ người quen trên thị trấn, khoảng 2 giờ sáng bắt đầu mang đồ đạc đến đây làm. Đến làm cũng được 3 ngày rồi nhưng chưa được gì. Đá quý mà, phải khó khăn mới được chứ, cứ thử vận may xem sao, biết đâu sẽ đổi đời".

Theo tìm hiểu của chúng tôi, không chỉ người dân các xã Đông Khê, Mỹ Bằng (huyện Đoan Hùng) đến đào bới mà các xã lân cận của huyện Yên Bình (Yên Bái), thậm chí là người từ Tuyên Quang cũng tìm đến thử vận may. Những ngày bình thường lượng người đổ về đây khoảng 300 đến 500 người, riêng những ngày cuối tuần lên đến cả nghìn người.

Trước đó nhiều ngày cũng đã lác đác có người đến, nhưng hiện tượng người ùn ùn đổ về bắt đầu từ ngày 5/4. Chúng tôi có hỏi người dân sống quanh vùng đều khẳng định, cách đây khoảng 1 tuần có người tìm được viên đá to bằng ngón tay út và bán được với giá 140 triệu đồng. Còn số người tìm được viên nhỏ như hạt gạo, hạt ngô, bán được 10 -20 triệu đồng thì kể không hết.

Cháu Nguyễn Văn Khang (13 tuổi, xã Đông Khê) cho biết: "Bố mẹ bảo cháu đi thì cháu đi thôi. Cháu cũng chưa nhìn thấy viên đá đó như thế nào, màu sắc ra sao. Cứ bới thấy viên nào lạ lạ thì cho vào túi đưa cho bố mẹ thôi. Nhiều  hôm đi đãi sớm mệt lắm, đến trường học chỉ muốn ngủ".

Một điều kỳ lạ nữa là khi chúng tôi hỏi đã từng có ai nhìn thấy những viên đá đỏ được tìm thấy ở đây và đem đi bán thì không ai trả lời được. Tất cả chỉ là nghe đồn, thấy người này người kia đi thì mình cũng đi, tất cả cũng chỉ là cầu may mà thôi.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, ban đầu chỉ là tin đồn có người ra bờ sông rửa rau nhặt được một viên đá đỏ, sau đó mang lên thành phố bán được vài trăm triệu. Một đồn mười, mười đồn trăm khiến sự việc ngày càng trở nên căng thẳng. Chính quyền địa phương cũng phải đau đầu vì quá nhiều người dân bỏ bê công việc đồng áng, ruộng nương, lớn bé già trẻ tập trung ở bãi sông chảy qua bến Chuối để đào bới. Không những vậy còn có rất nhiều người lạ mặt từ khắp nơi đổ về khiến an ninh trật tự của địa phương bị xáo trộn.

Tin đồn thất thiệt

Việc quá nhiều người dân đổ về khu vực bến Chuối thuộc địa bàn xã Đông Khê khiến chính quyền địa phương không khỏi lo lắng. Ông Nguyễn Bá Thuật, Trưởng Công an xã Đông Khê khẳng định: "Khu vực sông chảy qua đoạn bến Chuối có xuất hiện đá đỏ chỉ là tin đồn thất thiệt, không có thực. Tất cả người dân ở đây không ai được nhìn thấy hình hài viên đá đó như thế nào, màu sắc ra sao. Họ chỉ nghe người nọ, người kia truyền mồm với nhau rồi kéo nhau ra đó tìm kiếm".

Qua điều tra của chính quyền địa phương, tin đồn có đá quý bắt nguồn từ việc một người dân thuộc xã Đại Minh (huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái) đi giặt ở sông nhặt được viên đá đẹp mang về bán được hàng trăm triệu đồng. Từ đó người nọ đồn người kia, người dân khắp nơi đổ về khúc sông này. Điều đáng lo ngại là sự việc này ảnh hưởng không nhỏ đến thời gian lao động của người dân, nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng do hàng ngày thủy điện Thác Bà xả nước.

Ông Doãn Minh Khang, Chủ tịch UBND xã Đông Khê chia sẻ: "Ruộng nương, cây ngô, cây chè đang cần chăm sóc, bưởi cần phun thuốc mà bà con cứ bỏ công dã tràng vì một tin đồn thất thiệt như thế khiến chúng tôi rất lo lắng. Nếu như tình trạng này còn kéo dài sẽ ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của bà con, kinh tế chung của xã. Cũng may là chưa có hiện tượng mất an ninh trật tự, mất cắp tài sản trong những ngày vừa qua".

Sự việc nghiêm trọng này đã được địa phương báo cáo lên huyện Đoan Hùng để xác minh và có biện pháp ngăn chặn. Vừa qua Công an huyện Đoan Hùng đã phối hợp với Công an xã Đông Khê xuống hiện trường xác minh những trường hợp mà theo tin đồn đã nhặt được đá quý đem đi bán. Tuy nhiên theo xác minh thì những thông tin này đều chỉ là đồn thổi.

Như trường hợp của ông Phùng Ngọc Q (thôn 2, xã Đông Khê), bà Nguyễn Thị L (thôn 1, xã Đông Khê)… thừa nhận là có ra bến Chuối tìm kiếm và nhặt được những mẩu đá nhỏ, không hề có giá trị cao. Hơn nữa hai người này thừa nhận việc mang đi bán được hàng chục triệu, trăm triệu đồng là không hề có.

Bên cạnh đó, Công an huyện Đoan Hùng phối hợp với chính quyền địa phương yêu cầu người dân có những cam kết, vận động người dân không ra bãi sông nhặt đá, tập trung đông người gây hoang mang dư luận, mất an ninh trật tự. Hiện tại, Công an huyện Đoan Hùng thường xuyên cắt cử người trực tại bến Chuối để đảm bảo an ninh và môi trường.

Trích nguồn: Báo CAND
Biên tập: Hoàng Linh