Ngày 4/10/1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Lệnh công bố Pháp lệnh quy định việc quản lý của nhà nước đối với công tác phòng cháy, chữa cháy. Trải qua 60 năm đồng hành cùng đất nước, lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ (PCCC và CNCH) đã vượt qua khó khăn, gian khổ, hi sinh hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, góp phần phục vụ đắc lực sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ cuộc sống bình yên và hạnh phúc của nhân dân.
Ngay sau khi được thành lập, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã tham mưu và tổ chức thực hiện nhiều biện pháp phòng ngừa, tổ chức cứu chữa thành công nhiều vụ cháy xảy ra, phục vụ hiệu quả công cuộc xây dựng và bảo vệ CNXH ở miền Bắc.
Năm 1965, khi miền Bắc chuyển từ thời bình sang thời chiến, tuy còn non trẻ, phương tiện chữa cháy thiếu thốn nhưng lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh, lập nên những chiến công xuất sắc. Có thể kể đến các trận chữa cháy tại Kho dự trữ xăng dầu số 1 và các đám cháy tại cầu Bến Thủy (tỉnh Nghệ An), chữa cháy tại điểm lửa cầu Hàm Rồng (Thanh Hóa), chữa cháy trận địa tên lửa tại Đồng Giao (Ninh Bình), hai lần chữa cháy kho xăng dầu Đức Giang (Hà Nội), chữa cháy tàu chở hàng tại Ga Gôi, Ga Cầu Họ (Nam Định), chữa cháy kho lương thực ở Lệ Thủy, kho quân nhu Binh trạm 26, đoàn 559, Bố Trạch (Quảng Bình) và hàng trăm trận chữa cháy oanh liệt khác... bảo vệ hàng vạn nóc nhà, hàng triệu tấn xăng dầu, lương thực, thuốc men, vũ khí, đạn dược, hàng vạn chuyến xe vận chuyển người, hàng hóa chi viện cho chiến trường miền Nam.
Giúp đỡ người dân trong mùa mưa lũ. Ảnh: Lê Hồng Hà
Với những thành tích, chiến công lập được, ngày 3/6/1966, cán bộ chiến sĩ Cảnh sát PCCC và CNCH vinh dự được Bác Hồ gửi thư khen ngợi; trong thư, Người nhấn mạnh:
1. Phải thường xuyên nâng cao cảnh giác, chớ chủ quan, tự mãn.
2. Phải thường xuyên thật sẵn sàng để nhanh chóng làm tròn nhiệm vụ bất kỳ trong tình hình nào, để bảo vệ tài sản của Nhà nước và nhân dân.
3. Phải không ngừng học tập, nghiên cứu phát huy sáng kiến, tổng kết kinh nghiệm để tiến bộ hơn nữa trong việc PCCC.
4. Phải thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ cho lực lượng dân phòng ngày càng tiến bộ để họ trở thành người giúp việc thật đắc lực cho các đồng chí.
Lời dạy của Bác luôn là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH. Suốt 40 năm thi hành Pháp lệnh và 20 năm thi hành Luật PCCC, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã không ngừng lớn mạnh, là nòng cốt, chủ công trong công tác PCCC và CNCH.
Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Cảnh sát PCCC và CNCH đã nhanh chóng tiếp quản, triển khai lực lượng ở các tỉnh phía Nam, kịp thời phục vụ công cuộc khôi phục và phát triển đất nước sau chiến tranh. Đây là giai đoạn đất nước còn nhiều khó khăn, cả nước gồng mình lao động sản xuất để khôi phục nền kinh tế. Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và Bộ Công an, trong thời gian này, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã được gửi đi đào tạo về PCCC ở Liên Xô, Cộng hòa dân chủ Đức (cũ). Trong số đó, nhiều đồng chí đã trở thành trụ cột của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH và ngành Công an.
Năm 1986, đất nước bước vào thời kỳ đổi mới toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Để công tác PCCC và CNCH đáp ứng yêu cầu của tình hình mới, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã chủ động tham mưu, phối hợp với các đơn vị chức năng đề xuất các cấp thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, ban hành mới nhiều văn bản pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn về PCCC. Trong đó có Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành; Chỉ thị số 47-CT/TW của Ban Bí thư ngày 25/6/2015 “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCCC”...
Dập tắt đám cháy trên tàu tại cảng cá Thọ Quang. Ảnh: Huỳnh Văn Truyền
Những văn bản nêu trên đã tạo ra hành lang pháp lý nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản nhà nước trong công tác PCCC và CNCH.
Với chủ trương xây dựng lực lượng Cảnh sát PCCC chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã được kiện toàn, củng cố từ Trung ương đến địa phương với tổ chức chặt chẽ, chính quy từ cấp Trung ương đến cấp xã (Trung ương, tỉnh, huyện, xã). Trong những năm đổi mới, Đảng, Nhà nước, Bộ Công an đã luôn quan tâm đào tạo nguồn lực cán bộ, trang bị nhiều phương tiện hiện đại, tạo điều kiện tốt nhất để lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH hoàn thành nhiệm vụ.
Lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH và phong trào Toàn dân PCCC đã có những bước tiến đáng ghi nhận, tổ chức triển khai đồng bộ, hiệu quả các biện pháp phòng ngừa, chữa cháy, CNCH.
Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và kiến thức, kỹ năng về PCCC và CNCH đã góp phần quan trọng làm chuyển biến về cơ bản ý thức, trách nhiệm trong công tác PCCC và CNCH của người đứng đầu, người lao động và người dân, góp phần huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia công tác PCCC và CNCH. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về PCCC được tăng cường, lực lượng PCCC và CNCH cả nước đã bám sát yêu cầu thực tế tập trung giải quyết những vấn đề nổi lên trong công tác PCCC và CNCH như PCCC và thoát nạn đối với nhà cao tầng, PCCC chợ, trung tâm thương mại, cơ sở sản xuất, chế biến gỗ, PCCC rừng...
Phát huy truyền thống của cha anh, trong thời kỳ đổi mới, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã lập nhiều chiến công, được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận như chữa cháy cứu người trong các vụ cháy nhà cao tầng của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, chữa cháy tàu chở dầu trên sông của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Cần Thơ, chữa cháy Bệnh viện Chợ Rẫy của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an TP Hồ Chí Minh, chữa cháy khu dân cư tổ 8A, đường Lê Thị Nhiên của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh An Giang, chữa cháy kho đạn của Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an tỉnh Thái Nguyên, dập tắt cháy rừng U Minh Thượng và U Minh Hạ… Thực hiện nhiệm vụ CNCH, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã thể hiện vai trò nòng cốt, trở thành địa chỉ tin cậy của người dân khi không may xảy ra tai nạn, sự cố. Ngoài việc triển khai các mặt công tác nghiệp vụ PCCC và CNCH, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH còn tích cực tham gia giúp nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai bão lũ, hạn mặn và phòng, chống đại dịch COVID-19.
Trong công tác Công an, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đã đề xuất nhiều biện pháp bảo vệ an ninh trật tự, lặn mò tang vật vụ án, chống gây rối, bạo loạn, góp phần cùng các đơn vị trong Công an giữ gìn an ninh, trật tự…
Ghi nhận thành tích, chiến công của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH, Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho 15 đơn vị, trong đó có 12 đơn vị có thành tích xuất sắc trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, 1 đơn vị anh hùng trong thời kỳ khôi phục đất nước sau chiến tranh và 2 đơn vị anh hùng trong thời kỳ đổi mới; toàn lực lượng được tặng thưởng 2 Huân chương Hồ Chí Minh, 2 Huân chương Quân công hạng Nhất, 1 Huân chương Quân công hạng Nhì, 1 Huân chương Quân công hạng Ba, 1 Huân chương Độc lập hạng Nhất, 3 Huân chương Chiến công hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Tiếp nối và phát huy truyền thống vẻ vang, vững bước cùng đất nước trên con đường đổi mới và hội nhập, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH đang từng ngày, từng giờ tích cực học tập nâng cao trình độ, xây dựng lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH cách mạng, chính quy tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, vì bình yên cuộc sống của nhân dân.
Nguồn: Báo CAND