Theo thông tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, ngày 10/6, Đại sứ Lê Hoài Trung, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc (LHQ) đã có cuộc gặp với Chủ tịch Đại hội đồng (ĐHĐ) LHQ (Khóa 68) John Ashe tại trụ sở chính của Liên hợp quốc ở New York (Mỹ) để tiếp tục trao đổi ý kiến về việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 (Haiyang Shiyou 981) trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam ở Biển Đông.

Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon sẵn sàng đứng ra làm trung gian đàm phán

Tại cuộc gặp, Đại sứ Lê Hoài Trung nêu rõ, từ khi hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981, ngày 1/5/2014, Trung Quốc sử dụng nhiều tàu và phương tiện, kể cả tàu quân sự, nhằm ngăn cản các cơ quan Việt Nam thực thi pháp luật tại vùng biển của Việt Nam, thậm chí còn chủ động đâm húc, sử dụng vòi rồng tấn công tàu thực thi pháp luật và tàu cá của Việt Nam, gây thương tích cho một số cán bộ kiểm ngư và mới đây nhất còn đâm chìm 1 tàu cá của Việt Nam đang hoạt động tại ngư trường truyền thống.

Đại sứ Lê Hoài Trung khẳng định, xuất phát từ chính sách nhất quán là giải quyết hòa bình các tranh chấp quốc tế theo luật pháp quốc tế và mong muốn gìn giữ, phát triển quan hệ hữu nghị với Trung Quốc, Việt Nam kiềm chế tối đa nỗ lực giải quyết tình hình hiện nay thông qua đối thoại và các biện pháp hòa bình khác, phù hợp luật pháp quốc tế và Công ước LHQ về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Đại sứ Lê Hoài  Trung cũng đề nghị LHQ và cộng đồng quốc tế tiếp tục quan tâm, ủng hộ những yêu cầu, đề nghị thiện chí của Việt Nam.

Đại sứ Lê Hoài Trung cũng trình bày với Chủ tịch ĐHĐ LHQ John Ashe các cơ sở để khẳng định rõ hành động của Trung Quốc vi phạm chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam trên thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế theo quy định của UNCLOS 1982, đồng thời vi phạm Tuyên bố về cách ứng xử của các bên tại Biển Đông (DOC) cũng như thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước về vấn đề này, đe dọa hòa bình, ổn định khu vực cũng như an ninh, an toàn và tự do hàng hải.

Vì vậy, Việt Nam yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan, các tàu và phương tiện ra khỏi vùng biển của Việt Nam; đề nghị Trung Quốc giải quyết tranh chấp trên biển cũng như liên quan đến việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép thông qua đối thoại và các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế trong đó có UNCLOS 1982.

Về phần mình, Chủ tịch ĐHĐ LHQ John Ashe bày tỏ sự quan ngại của cộng đồng quốc tế về tình hình đang diễn ra tại Biển Đông, đồng thời ủng hộ chủ trương của Việt Nam nhằm tìm kiếm các biện pháp hòa bình để giải quyết căng thẳng hiện nay theo Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế. Theo ông, các bên liên quan không nên có các hành động đơn phương làm gia tăng căng thẳng. Chủ tịch ĐHĐ LHQ cho biết, văn phòng của ông theo dõi sát sao tình hình và khẳng định, ông luôn sẵn sàng hỗ trợ các bên giải quyết tình hình hiện nay.

Cùng ngày, người phát ngôn của LHQ, ông Stephane Dujarric cho biết: “Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon sẵn sàng đứng ra làm trung gian đàm phán” giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc để giải quyết vụ việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép sâu trong vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam. Ông Ban Ki-moon cũng hy vọng các bên cần tìm cách giải quyết vấn đề bằng con đường hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế.

“Việt Nam kiên quyết yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và hơn 100 tàu”

Cũng theo tin từ Bộ Ngoại giao Việt Nam, hôm 10/6, Đại sứ Lê Hoài Trung đã gặp gỡ và trả lời phỏng vấn một số phóng viên báo chí quốc tế tại New York (Mỹ) liên quan tới việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong thềm lục địa và EEZ của Việt Nam ở Biển Đông. Nhấn mạnh những hành động đang diễn ra tại Biển Đông là "vấn đề nghiêm trọng", Đại sứ Lê Hoài Trung khẳng định, Việt Nam kiên quyết yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và hơn 100 tàu ra khỏi thềm lục địa và EEZ của Việt Nam để thiết lập môi trường đàm phán.

Nhưng cho đến nay, Bắc Kinh vẫn từ chối đối thoại và luôn khăng khăng một cách vô lý rằng khu vực mà Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 là thuộc chủ quyền của Trung Quốc và không tồn tại tranh chấp. Việc từ chối thảo luận về tranh chấp của Bắc Kinh là "khiêu khích" và tạo ra "những quan ngại nghiêm trọng”.

Đại sứ Lê Hoài Trung cũng bày tỏ sự phản đối nội dung công hàm mà Trung Quốc đang cho lưu hành tại LHQ, trong đó cáo buộc rằng, các tàu Việt Nam đã cố ý quấy nhiễu và đâm tàu Trung Quốc. Đại sứ Lê Hoài Trung nhấn mạnh rằng khu vực mà Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 nằm hoàn toàn trong thềm lục địa và EEZ của Việt Nam.

Việt Nam chỉ điều các tàu dân sự tới khu vực để thực thi pháp luật, nhưng phía Trung Quốc đã điều cả tàu chiến tới khu vực này. Việt Nam đã công khai mời các phóng viên quốc tế ra thực địa để tận mắt chứng kiến những gì đã xảy ra, thậm chí Việt Nam cũng đã lên tiếng mời các phóng viên Trung Quốc tới hiện trường. Những hình ảnh mà các phóng viên Việt Nam và quốc tế đã công bố như hình ảnh tàu Trung Quốc ngang ngược tấn công bằng vòi rồng hay cố ý đâm chìm tàu đánh cá của ngư dân Việt Nam, đã cho thấy sự thật.

Đại sứ Lê Hoài Trung nhấn mạnh, Việt Nam có đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền đối với khu vực Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan. Việt Nam không phải là nước khiêu khích trong căng thẳng hiện nay. Việt Nam muốn giải quyết vấn đề bằng con đường hòa bình, thông qua đối thoại, đàm phán. Việt Nam đã trải qua nhiều thập kỷ chiến tranh nên người dân Việt Nam luôn mong muốn hòa bình.