Pha Đón cách trung tâm huyện Mộc Châu hơn 40km. Từ huyện vào bản, đi hết quãng đường nhựa phải “đánh vật” với con đường đất đỏ ngoằn ngoèo khoảng 20km, vắt qua những sườn núi hiểm trở mới vào được bản; thế nhưng, từ biên giời nước bạn Lào chỉ mất vài chục phút đi bộ là đặt chân được vào bản. Pha Đón có 63 nóc nhà với hơn 300 đồng bào Mông áp vào triền núi, là bản nghèo nhất xã Lóng Sập, đời sống bà con khá bấp bênh bởi việc mưu sinh chỉ trông vào làm nương và chăn nuôi nhỏ. Nhiều năm trước, Pha Đón được đánh giá là địa bàn phức tạp về an ninh trật tự, có thời điểm ghi nhận hơn 20 người nghiện hoặc nghi nghiện ma tuý. 

Năm 2020, cùng với việc thực hiện chủ trương bố trí Công an chính quy về xã, Công an huyện Mộc Châu đặt quyết tâm chuyển hóa tình hình tại Pha Đón. Tháng 5/2020, theo đề nghị của ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng, hai bên xây dựng chương trình phối hợp đảm bảo an sinh cho người dân Pha Đón, với mục tiêu vận động đồng bào gìn giữ an ninh trật tự, đẩy lùi ma túy khỏi cộng đồng, nâng cao đời sống của người dân.

Bản Pha Đón đón xuân trong niềm vui đẩy lùi ma túy.

Đau đáu suy nghĩ trợ giúp bà con một cách thiết thực, ông Hùng trao đổi với lãnh đạo Công an huyện Mộc Châu, ông sẽ tặng mỗi hộ dân một chiếc tivi để bà con theo dõi tin tức, mở mang kiến thức. Điều kiện là, các hộ dân có “Giấy xác nhận” của Công an huyện về việc không liên quan đến ma túy. Sau khi trao đổi và được sự thống nhất cao của người dân và chính quyền cơ sở, ông Hùng hứa: “Đến cuối năm 2020, Tập đoàn sẽ trao tặng 63 hộ dân mỗi hộ một tivi và chảo thu truyền hình vệ tinh, nếu cả bản được xác nhận không vi phạm pháp luật về ma túy”.

Lời hứa của ông Nguyễn Văn Hùng được lãnh đạo Bộ Công an cùng cấp ủy, chính quyền, Công an tỉnh Sơn La, huyện Mộc Châu ghi nhận. Với bà con Pha Đón, chiếc tivi là một tài sản giá trị và rất ý nghĩa giúp họ tiếp nhận thông tin chính thống, nâng cao nhận thức về pháp luật, đẩy lùi ma túy và giải trí lành mạnh; từ đó hăng hái sản xuất bảo đảm cuộc sống. Đó là một động lực quan trọng để bà con thực hiện cam kết tránh xa tệ nạn ma túy.

Hơn nửa năm phối hợp, Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng và Công an huyện Mộc Châu đã kiên trì thăm hỏi, tuyên truyền vận động, nhiều lần tặng quà bà con Pha Đón, gồm lương thực, nhu yếu phẩm. Tháng 9/2020, Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng đầu tư kéo đường điện, loa phát thanh tới nhà văn hoá, tặng điện thoại di động để cán bộ bản tiện liên lạc. Nhờ sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền và sự sát sao vào cuộc của lực lượng Công an xã, huyện… với sự giúp đỡ của Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng, tình hình an ninh trật tự tại Pha Đón đã có nhiều chuyển biến. Một số người dân chớm nghiệm đã tự cai thành công tại nhà. Các trường hợp khác được vận động hoặc tự nguyện đi cai nghiện tập trung.

Sắc xuân sớm ở Pha Đón.

Thượng úy Mùi Văn Minh, Trưởng Công an xã Lóng Sập kể, có 4 trường hợp nghiện lâu năm ở Pha Đón, gồm các ông Mùa A Lự, Mùa A Sà, Mùa A Nụ, Hạng A Tủa, tuổi từ 55-73, nửa đêm cùng ôm chăn màn đi bộ tới trụ sở Công an xã nhờ các anh đưa giúp đi cai nghiện – điều khiến các chiến sĩ Công an bất ngờ, cảm động… Khi những tia nắng mặt trời đầu tiên ló rạng trên dãy núi, Thượng úy Minh cùng đồng đội mời cả 4 người đi ăn sáng trước lúc làm các thủ tục giúp họ đi cai nghiện.

Chúng tôi trở lại thăm Pha Đón vào dịp Công an huyện Mộc Châu và Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng chuẩn bị tổng kết chương trình phối hợp công tác an sinh xã hội. Tản bộ quanh bản, chúng tôi cảm nhận bầu không khí vui tươi trước thềm xuân mới ở Pha Đón. Từng tốp thanh niên, thiếu nữ áo váy sặc sỡ, xúng xính sải bước trên con dốc quanh co, hai bên đường là những cây hoa trạng nguyên trổ bông đỏ rực… Các hộ gia đình đều được Công an huyện Mộc Châu xác nhận “không ma túy” nên ông Nguyễn Văn Hùng quyết định trao tặng mỗi hộ 1 tivi như đã hứa.

Ghé vào nhà Hạng A Sò, 35 tuổi, anh vui vẻ đưa tôi cùng anh em Công an xã thăm ngôi nhà gỗ áp vào vách núi đá của gia đình có 5 thành viên. Ít ai biết, từng có 8 năm làm bí thư đoàn thanh niên bản Pha Đón, Sò lại sa chân vào con đường nghiện ngập, vi phạm pháp luật và bị án phạt 2 năm tù. Sò kể, lúc còn nghiện, trong nhà không có gì đáng giá, cả ngày lêu lổng. Khi thiếu tiền, Sò từng nghĩ chuyện trộm con gà, con lợn của người khác đem bán. Nhờ sự vận động của các chiến sĩ Công an, Sò đã tự cai nghiện thành công tại nhà, được Công an huyện xác nhận.

Bỏ ma túy, Sò có thời gian chăm lo nương rẫy. “Tết năm nay, mấy bố con em “ấm” lắm. Thóc lúa thu hoạch được, giờ được chú Hùng (ông Nguyễn Văn Hùng - Chủ tịch Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng - PV) tặng tivi nữa, các cháu nhà em chưa biết cái tivi ra làm sao… Cả nhà háo hức chờ từng ngày. Cám ơn các anh Công an, cám ơn chú Hùng”, Sò tâm sự.

Cũng như Sò, cô Lù Thị Sông, 53 tuổi, mãi đến năm 2018 mới biết án sáng đèn điện là gì, khi chính quyền cơ sở nỗ lực kéo đường điện vượt núi lên bản. Nghe hỏi về những chương trình Tết trên tivi, cô chỉ loáng thoáng hiểu, bởi cô chưa từng được xem. “Có cái tivi Phượng Hoàng cho để đón Tết thì vui quá chứ. Như là mơ chú ạ. Các bác ấy còn hứa vào tận nhà lắp giúp”, cô Sông hỉ hả.

Trong căn nhà gỗ giữa bản, anh Hạng A Phông, 34 tuổi, tâm sự với đoàn, từ khi Công an huyện và Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng tới thăm, trao quà và hứa tặng tivi, gia đình anh đã cùng trưởng bản và Công an cơ sở vận động bố đẻ, ông Hạng A Tủa, đi cai nghiện tập trung được nửa năm.

“Bố tôi nghiện lâu rồi”, anh Phông kể. Nhớ lại lúc động viên ông Tủa, Phông và em trai là Hạng A Của, đã riết róng: “Bố nghiện bố đi cai để cả nhà yên ổn làm ăn, lại được cho chiếc tivi Phượng Hoàng, bố không đi, anh em con sẽ tự đưa bố tới Công an”. Ông Tủa sau này chính là 1 trong 4 người tự tới trụ sở Công an xã trong đêm xin được đi cai nghiện tập trung. Phông cho biết thêm, mình đã ra ở riêng nên được Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng tặng riêng một bộ tivi, Của sống cùng bố mẹ, sẽ thay mặt gia đình nhận một chiếc…

Cách không xa nhà Hạng A Phông là nhà ông Mùa A Páo, 67 tuổi. Từ nhà ông Páo nhìn sang triền núi đối diện, là một trường học khang trang mới được xây dựng nổi bật những bông hoa trạng nguyên rực rỡ khoe sắc. Khi chúng tôi ghé thăm nhà, ông Páo đang hì hục bổ củi trên sân vườn, chuẩn bị chất đốt cho dịp Tết. Trong nhà, bên bếp lửa bập bùng, mấy chú chó con và mèo lim dim nằm sưởi. Ông Páo nói bằng tiếng phổ thông lơ lớ: “Tết này, nhà tôi có con lợn 30 cân, thêm 4 con gà. Củi thì cũng nhiều rồi đấy”. Tôi hỏi, “Quanh đây còn ai nghiện không, bố?”. Ông Páo cười hiền: “Không còn đâu. Đi cai hết rồi”…

Không phải người dân nào ở Pha Đón cũng nói được tiếng Kinh, nhưng qua ánh mắt của họ và lời phiên dịch của Trưởng bản Mùa A Di, chúng tôi hiểu bà con rất cảm kích trước hành động của cán bộ Công an và “chú Hùng”. Anh Di cho biết, đầu năm, khi cả bản “đang lo con COVID-19”, các chú Công an và chú Hùng đã tới thăm, tặng quà; giữa năm, chú Hùng và các anh Công an mấy lần đến tặng gạo, cho mắm, thịt; cán bộ thôn không có điện thoại, chú Hùng lập tức gửi tặng; bản được Nhà nước xây nhà văn hóa, chú Hùng tặng ngay bộ loa phát thanh mới...

“Ai đó cũng bảo nhau không vi phạm pháp luật về ma tuý để được chú Hùng tặng tivi, được mời tới Rừng thông Bản Áng thăm quan, biết được Mộc Châu mình đẹp lắm. Dân bản coi đó là cái ơn, cái chân thành, ai cũng nghĩ mình có nghĩa vụ phải đáp lại”, anh Di nói.

Những ngày này, ngô đã treo trên gác bếp, lúa thu hoạch xong đóng ngang lưng bồ, bản Pha Đón bắt đầu chuẩn bị ăn Tết sớm của người Mông. Rời Pha Đón trong cái rét buốt của đại ngàn Tây Bắc, dẫu những khó khăn, thiếu thốn vẫn còn nhưng chúng tôi tin bà con người Mông nơi đây sẽ đón một cái Tết rất khác, Tết quây quần bên “tivi Phượng Hoàng”, Tết đoàn viên ấm áp, hơn hết, đó là cái Tết đầu tiên không có bóng dáng con “ma” ma túy.

Lời hứa của người cán bộ Công an hưu trí Với những kết quả đạt được ở Pha Đón, tại buổi lễ tổng kết chương trình phối hợp giữa Công an Mộc Châu và Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng ngày 21/12/2020, trước sự chứng kiến của lãnh đạo Bộ Công an và lãnh đạo tỉnh, Công an Sơn La, theo đề nghị của ông Nguyễn Văn Hùng, 10 bản có tình hình an ninh trật tự “nóng” tại các xã Lóng Sập, Chiềng Khừa, Chiềng Sơn đã cùng ký cam kết “không ma túy”. Đại tá Nguyễn Ngọc Vân, Giám đốc Công an tỉnh Sơn La và ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng trao tivi tặng các hộ dân Pha Đón. Ông Nguyễn Văn Hùng hứa trao tặng cả 10 bản, khoảng 600 hộ, mỗi hộ một chiếc tivi và hệ thống thu chảo truyền hình sóng vệ tinh nếu các hộ gia đình này thực hiện tốt phong trào “không ma túy” từ nay đến hết năm 2021. Nhân dịp này, ông Hùng còn mời đại diện 63 hộ dân Pha Đón và đại diện hộ dân 10 bản đến thăm và dự tiệc liên hoan tại khu Resort Rừng thông Bản Áng để mừng thành công bước đầu của phong trào “không ma túy” tại Pha Đón. Với sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền và lực lượng Công an các cấp, cùng sự động viên thiết thực của người cán bộ Công an – doanh nhân có tâm, tin rằng các bản ở Mộc Châu sẽ học theo Pha Đón đẩy lùi ma túy. “Chúng tôi mong được tặng bà con thêm 600 chiếc tivi nữa. Chúng tôi sẽ nỗ lực kinh doanh hiệu quả, bà con hãy cùng quyết tâm nói không với ma túy nhé!”, ông Hùng nói.