Nhắc đến ông, nhiều bác sỹ trong ngành y đều trân trọng, một thầy thuốc gương mẫu, tận tụy với công việc, hết lòng với bệnh nhân. Hơn nửa đời người cống hiến những tinh túy của mình với nghề y cao quý, Thiếu tướng, GS.TS.NGƯT.BS Lê Trung Hải đã có những đóng góp đáng tự hào, làm rạng danh dấu son vị tướng thầy thuốc quân y. 

Mang phẩm chất người lính cụ Hồ, người bác sĩ quân y nhiệt thành trên chiến trường năm xưa, nay Thiếu tướng, GS.TS.NGƯT.BS Lê Trung Hải - Phó Cục trưởng Cục Quân y, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học Y học Quân sự Bộ Quốc phòng, nguyên Phó Giám đốc Ngoại Bệnh viện Quân y 103 vẫn ngày ngày miệt mài đem tâm sức mình vào sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cộng đồng, vẹn toàn y đức “Lương y như từ mẫu” theo lời dạy của Bác Hồ kính yêu.

Thiếu tướng, GS.TS Lê Trung Hải sinh năm 1957, nguyên quán ông tại Lĩnh Nam, Thanh Trì, Hà Nội. Sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống ngành y, trưởng thành trong những năm tháng bom đạn chiến tranh giày xéo quê hương, ông đã sớm nuôi dưỡng trong mình ý chí nỗ lực, phấn đấu không ngừng nghỉ trong học tập để sau này phục vụ sự nghiệp xây dựng đất nước. 

Tốt nghiệp THPT, ông dự thi và đỗ vào trường ĐH Quân Y theo đuổi đam mê với nghề y cao quý. Năm tháng trên giảng đường, ông miệt mài học tập, nghiên cứu, tích lũy cho mình vốn kiến thức y học quý giá. 

Năm 1981, sau khi ra trường, Bác sĩ trẻ Lê Trung Hải đã tham gia phục vụ chiến đấu tại Sư đoàn 337 giữa lúc chiến sự đang nổ ra ác liệt. Tận tâm, tận lực ngày đêm phục vụ công tác khám chữa bệnh cho các thương binh, ông đã góp sức mình trong sự nghiệp chiến đấu bảo vệ tổ quốc.

Hoàn thành nhiệm vụ và trở về Hà Nội, ông tiếp tục học tập và rèn luyện, đồng thời đảm nhiệm vai trò BSCK Ngoại chung (1985) và giảng viên Bộ môn Ngoại chung của Học viện Quân y (1987). Vừa hoàn thành tốt công tác giảng dạy và điều trị cho bệnh nhân, ông còn là một nhà khoa học rất tâm huyết. Với nhiều thành tích xuất sắc trong công tác NCKH và thi tuyển, ông đã được chọn đi đào tạo chuyên khoa ngoại tại Học viện Quân y Đức ở Bad Sarrow (1988 - 1990). 

Bên nước bạn xa xôi, ông không ngừng tích lũy, bồi dưỡng tri thức cho mình. Hoàn thành khóa đào tạo, ông về nước và được cử làm Phó Chủ nhiệm Bộ môn Ngoại chung - Học viện Quân y kiêm Phó Chủ nhiệm khoa Ngoại chung - Bệnh viện 103. 

Trong thời gian này, ông cũng đã bảo vệ thành công xuất sắc luận án Tiến sỹ Y học về Điều trị Ngoại khoa sỏi đường mật đồng thời tốt nghiệp BSCK II Ngoại chung và được đào tạo Sau Tiến sỹ tại trường ĐH Y khoa Chicago - Mỹ năm 1999.

Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trao Quyết định phong quân hàm Thiếu tướng cho GSTS Lê Trung Hải năm 2014

Sau khi về nước, với năng lực chuyên môn cao, sự tận tâm, tận hiến với công việc, ông đã được bổ nhiệm làm Chủ nhiệm Khoa Ngoại bụng - Bệnh viện 103 (2000 - 2007). Ở cương vị người quản lý, ông luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, từng bước xây dựng tập thể đội ngũ cán bộ khoa vững mạnh. Và nhờ đó, tập thể Khoa Ngoại bụng ngày một trưởng thành hơn, đạt được nhiều thành tích xuất sắc như danh hiệu Đơn vị Quyết thắng và Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. 

Luôn say mê tiếp cận những kiến thức đỉnh cao trong y học hiện đại, TS Lê Trung Hải khi đó đã được cử đi học tập và nghiên cứu về ghép tạng tại Viện ĐHQG Đài Loan (1993 - 1994) và sau đó sang Nhật Bản học thêm về ghép gan tại Viện ĐH Tokyo và Kyoto (2002). Với những thành tích nổi bật về đào tạo và có nhiều công trình nghiên cứu khoa học giá trị, ông đã vinh dự được Nhà nước phong học hàm Phó Giáo sư năm 2002 và Giáo sư Y học năm 2011. GS.TS Lê Trung Hải đã trực tiếp tham gia hàng trăm ca ghép thận, các ca ghép gan, ghép tim tại Bệnh viện 103 và nhiều cơ sở y tế khác trên cả nước. 

Trong quá trình công tác, ông lần lượt đảm nhiệm nhiều cương vị quan trọng như: Phó Giám đốc Ngoại - Bệnh viện 103; Phó Cục trưởng Cục Quân y - Bộ Quốc phòng. Ngoài ra, ông còn tích cực tham gia các hoạt động chuyên ngành như làm Phó Chủ tịch Hội Phẫu thuật Nội soi Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Gan mật Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội đồng KH Y học Quân sự - Bộ Quốc phòng, Ủy viên Thường vụ Hội Ghép Tạng Việt Nam và Ủy viên Thường vụ Hội Vận động Hiến Mô Tạng Việt Nam, Ủy viên Ban chấp hành Hội Ung thư Việt Nam, Giảng viên Bộ môn Ngoại Bụng, Học viện Quân y; Giảng viên thỉnh giảng, Bộ môn Ngoại Tiêu hóa Viện Nghiên cứu khoa học Y Dược lâm sàng 108...

Thiếu tướng, GSTS Lê Trung Hải cùng đồng nghiệp thực hiện ca mổ ghép gan đầu tiên ở Việt Nam

Chặng đường đã đi qua với bao khó khăn, thử thách, nhưng cũng chính từ đó, ông lại thấy mình trưởng thành hơn. Từng bước chinh phục những đỉnh cao y học, GS.TS Lê Trung Hải đã nhận được nhiều giải thưởng khoa học danh giá mà tiêu biểu là Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học Công nghệ năm 2005 với vai trò là đồng tác giả Cụm công trình Ghép tạng. Cùng với đó, ông cũng tham dự, báo cáo và làm Chủ tọa của nhiều Hội thảo, Hội nghị KH trong và ngoài nước. Những công trình nghiên cứu của ông chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực như: Nghiên cứu về ghép tạng, phẫu thuật nội soi, nghiên cứu về phẫu thuật gan mật tụy, ung thư, cấp cứu bụng, kết hợp y học cổ truyền, nghiên cứu về y học quân sự, kết hợp quân dân y, vết thương, chấn thương, an toàn cho người bệnh…Có thể nói, tiếp nối truyền thống gia đình cùng với việc áp dụng nhanh nhạy những thành tựu mới về y học, GS.TS Lê Trung Hải đã mang lại những chuyển biến mang tính đột phá trong y học. 

Với tầm nhìn lãnh đạo của ông cùng đồng nghiệp, Bệnh viện 103 đã đạt được nhiều thành tích xuất sắc, trở thành bệnh viện giữ Kỷ lục Việt Nam về Ghép tạng với 4 lần tiên phong trong ghép thận, ghép gan, ghép tim và ghép tụy - thận ở nước ta, vinh dự đón nhận danh hiệu “Bệnh viện thân thiện với sức khỏe cộng đồng”.

Bên cạnh đó, với hơn 30 năm giảng dạy đại học và sau đại học, GS.TS Lê Trung Hải đã hướng dẫn bảo vệ thành công 10 TS (ngoài ra hiện đang hướng dẫn 5 NCS), 43 ThS và BSCK II; Chủ biên và tham gia biên soạn 14 sách (6 SGK, 2 sách chuyên khảo và 6 sách tham khảo). Đồng thời, ông đã trên 10 lần giữ cương vị Chủ tịch Hội đồng và trên 60 lần làm Phản biện thứ Nhất và nhiều lần trong các cương vị khác ở các Hội đồng bảo vệ luận án tiến sĩ của các trường như Học viện Quân y, Đại học Y Huế, Đại học Y Dược tp HCM, Viện Nghiên cứu khoa học Y Dược lâm sàng 108, Đại học Y tế Công cộng và một số trường khác... 

Trong số những NCS được ông chấm luận án hoặc đã hướng dẫn có các BS danh tiếng hiện nay như PGS Phạm Như Hiệp - Giám đốc BVTƯ Huế, TS Mai Đình Điểu - Phó GĐ BVTƯ Huế, TS Nguyễn Nam Hùng - Giám đốc Sở Y tế Thừa Thiên Huế, TS Nguyễn Quang Nghĩa - GĐ Trung tâm Ghép tạng BV Việt Đức, TS Nguyễn Văn Hai - Giám đốc BV Đa khoa Đồng Tháp, TS Nguyễn Văn Tý - GĐ BVQY7, TS Nguyễn Quang Trung - GĐ BV Ung bướu Nghệ An, BSCK2 Nguyễn Thành Nhôm - GĐ BV Đa khoa Vĩnh Long... 

Đặc biệt, từ 2011 đến nay, GS.TS Lê Trung Hải đã trực tiếp giảng dạy ngoại khoa bằng tiếng Anh cho 10 lớp sinh viên y khoa đại học các nước CHLB Đức, Singapore và 1 lớp phẫu thuật nội soi cho các bác sỹ quân y Myanmar…

Cùng những thành tích xuất sắc trong công tác đào tạo, nghiên cứu và điều trị, Thiếu tướng, GS.TS Lê Trung Hải đã vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu tú (2010) và được nhận chức danh chuyên môn Bác sĩ Cao cấp (2014).

Trong công tác NCKH, Giáo sư có 14 đề tài NCKH, trong đó ông đã chủ trì 7 đề tài cấp Bộ, cấp ngành hoặc nhánh cấp Nhà nước (6 đã nghiệm thu và 1 đang triển khai) và tham gia 7 đề tài NCKH cấp Bộ và Nhà nước. 

Thiếu tướng. GS.TS Lê Trung Hải đã công bố trên 100 bài báo khoa học, có 10 báo cáo khoa học quốc tế tại các Hội nghị Quân y châu Á - Thái Bình Dương (APMMC) - 2005, Hội nghị Phẫu thuật Nội soi châu Á (ELSA) - 2010, Hội nghị Trao đổi Quân y châu Á - Thái Bình Dương (APMHE) - 2015 và 2016 (tại Malaysia). 

Trong số các đề tài NCKH tiêu biểu của ông, phải kể đến các nghiên cứu về ghép thận, ghép gan, ghép tụy-thận. Đặc biệt, ông đã xây dựng 2 quy trình ghép thận từ người cho sống và ghép gan từ người cho sống (được Bộ Y tế ban hành vào tháng 12/2006), các nghiên cứu về phẫu thuật nội soi gan mật, thuốc nam hỗ trợ điều trị sỏi đường mật, thuốc nam hỗ trợ điều trị ung thư, nghiên cứu về sinh học phân tử trong ung thư gan, thuốc bảo vệ gan và chữa viêm gan B... 

Luôn nhiệt huyết với công tác chuyên môn, Thiếu tướng. GS.TS Lê Trung Hải đã trực tiếp phẫu thuật, tham gia chỉ đạo và chuyển giao kỹ thuật cao như ghép thận, phẫu thuật nội soi ổ bụng, cắt gan... cho một số bệnh viện khác (như giúp triển khai các ca ghép tạng ban đầu ở các BV Việt Đức, Bạch Mai, Nhi Trung ương, BV Trung ương Huế, BV Nhân dân Gia định - TP.HCM, BV Xanh - Pôn - Hà Nội..., giúp triển khai ban đầu phẫu thuật nội soi ổ bụng ở BVQY 110...). 

Có thể nói, dấu son lớn nhất trong hành trình vẻ vang gắn với nghề y của Thiếu tướng, GS.TS.NGƯT.BSCC Lê Trung Hải thể hiện rõ nhất khi ông đã đặt nền móng, lan tỏa những kiến thức, kinh nghiệm vô giá trong công tác chuyên môn đến những đơn vị, cơ sở y tế khác để từ đó có thể áp dụng và phổ cập rộng rãi trên khắp cả nước.

Với những đóng góp, cống hiến đáng trân trọng xuyên suốt chặng đường dài đã qua cho sự nghiệp quản lý, điều trị, đào tạo và nghiên cứu y khoa, Thiếu tướng. GS.TS.NGƯT.BSCC. Lê Trung Hải đã vinh dự được Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các Bộ, ban ngành trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như: Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học và Công nghệ năm 2005 (Là đồng tác giả Cụm công trình Ghép tạng); Danh hiệu Nhà giáo Giỏi cấp Bộ Quốc phòng năm 2007; Danh hiệu Nhà giáo Ưu tú năm 2010; Là Giảng viên dạy Giỏi cấp Học viện Quân y 7 năm liền, Huân chương Chiến công hạng Nhất (2004); Huân chương Chiến sỹ vẻ vang các hạng Nhất, Nhì, Ba; Chiến sỹ thi đua (1983) cùng gần 40 Bằng khen, nhiều Giấy khen và nhiều giải thưởng khoa học khác. Đặc biệt, đầu năm 2017, ông vinh dự được Chủ tịch nước ký tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì (Quyết định số 209/QĐCTN ngày 8/2/2017).

Đại gia đình với nhiều thế hệ cống hiến cho ngành Y cao quý của Thiếu tướng, GSTS Lê Trung Hải

Đằng sau người đàn ông thành đạt luôn có bóng dáng của người phụ nữ chu toàn, người vợ hiền và người mẹ đảm đang. Nhắc đến chặng đường đã qua của Thiếu tướng, GS.TS.NGƯT.BSCC Lê Trung Hải là nhắc đến những đóng góp thầm lặng mà ý nghĩa của người vợ thảo hiền - Đại tá, PGS.TS.TTƯT.BSCC Phan Việt Nga, Chủ nhiệm Bộ môn Nội Thần kinh, Bệnh viện Quân y 103, Học viện Quân y, người luôn kề vai sát cánh, động viên và cảm thông, tạo mọi điều kiện để ông có thể cống hiến hết mình cho sự nghiệp. 

Truyền thống y đức luôn được gia đình ông phát huy, kế thừa với hai người con trai đang nối nghiệp y đức quý báu - Thượng úy, ThS.CK1.BSNT Lê Trung Hiếu và Thiếu úy, BS. Lê Trung Đức vẫn đang miệt mài phấn đấu với sự nghiệp trở thành những bác sĩ quân y vừa hồng vừa chuyên, đóng góp cho ngành y cao quý nước nhà. 

Khép lại một bài viết lắng đọng nhưng đầy ý nghĩa, chúng tôi thầm cảm phục và hiểu hơn chân dung một vị tướng, người thầy thuốc với y đức vẹn toàn, sự tận hiến, tận tâm sẽ còn nhiều hơn nữa những đóng góp đáng trân trọng cho ngành y cao quý, với sự nghiệp chăm sóc sức khỏe cộng đồng vinh quang. 

Trích nguồn: Báo CAND
Biên tập: Đỗ Thu (T2)