Mặt trời lặn sau đỉnh Nà Lưa, nắng tắt dần trong thung lũng, bóng tối bắt đầu tràn xuống khe suối, mỏm đá như muốn nuốt chửng ánh sáng yếu ớt còn lại của ngày. Xưa thoăn thoắt bước chân trên con đường mòn độc đạo, lởm chởm đá dăm nằm vắt ngang dãy núi, trông xa như sợi chỉ trắng ngoằn ngoèo. Bộ cảnh phục trên người Xưa đẫm mồ môi. Cô phải đến ngôi nhà bên kia dãy núi, bắt bằng được A Sử. Hai bên đường, những nụ hoa ngăn ngắt xanh khép mình kết thúc một ngày rực rỡ. Loài hoa kỳ lạ đa sắc chỉ mọc ở trên những mảng rêu phong bám vào đá núi, chẳng có tên nên Xưa vẫn gọi là hoa Đá.

*

Vậy là đã 3 năm kể từ khi Xưa quyết định rời phố để về miền xa xôi, hẻo lánh, cô như đã gắn bó với nơi đây. Ông Chiến, bố cô, người lính biên phòng về hưu nổi trận lôi đình, mắng con gái như chan tương đổ mẻ khi Xưa nói về quyết định của mình. Ông chẳng thể tưởng tượng được đứa con gái rượu lại sẵn sàng rời bỏ ông bố già này, ông gay gắt liên tục “Dẹp, không có đi đâu hết”. Rồi ông đùng đùng dắt xe đi lên công an tỉnh gặp chú Kiên giám đốc, chú vốn là bạn học với bố từ thuở thiếu thời, hai người vẫn thường xuyên qua lại, gặp gỡ nhau.

“Đó là mong muốn của cháu, tôi nghĩ anh nên tôn trọng”, thấy ông bạn ngạc nhiên, chú Kiên nói tiếp “Tuổi trẻ nên cho cháu thử thách, rèn luyện, vài năm lại kéo cháu về”. Ngày Xưa nói nguyện vọng của mình, chú Kiên đã chần chừ, chú đoán kiểu gì ông bạn cũng sẽ lên gặp. Chú bảo “Bộ đang có chủ trương đưa công an chính quy về xã, nhưng là nam cán bộ chiến sỹ, còn nữ như cháu thì cần phải tính toán kỹ”. Xưa phải năn nỉ, tha thiết mãi chú mới đồng ý đưa ra Ban Thường vụ Công an tỉnh xem xét.

Biết chẳng thể thay đổi quyết định của tổ chức, về nhà, bố giận bỏ bữa, ông biết tính cách cô con gái bướng bỉnh này. Ông không nói chuyện với Xưa cả tuần cho đến ngày cô lên đường. Hôm ấy, Xưa lên phòng chào ông trước khi lên đường, gõ mấy lần cửa vẫn im lìm, cô chào vọng vào rồi quay bước đi. Chỉ đến khi ấy cánh cửa mới mở ra, ông lặng im, thở những hơi dài thườn thượt nhìn Xưa. Không gian chỉ còn lại tình phụ tử, ánh mắt của ông ươn ướt, trĩu nặng. Cô ôm chầm lấy bố.“Khi nào nhớ nhà cứ gọi điện về cho bố, đừng lủi thủi một mình”, nghe bố nghẹn ngào nói, Xưa không kìm được lòng dù cố tỏ ra mạnh mẽ, tình phụ tử bào nát ruột gan, cô vỡ òa, nức nở.  Xưa biết bố thương cô nhất, nhà có hai anh em, mẹ mất sớm, một mình bố gà trống nuôi con bao năm nay, không để cho anh em cô phải thiếu thốn gì. Anh trai lấy vợ ra ở riêng, còn mỗi mình Xưa là gần gũi, quấn quýt bên cạnh. Bố vẫn hay tâm sự, đời bố chỉ có hai nguyện vọng. Thứ nhất là nuôi hai anh em khôn lớn nên người, thứ hai là bố phải tìm bằng được người dân quân đã cùng bố chiến đấu hồi bố đóng quân ở đồn biên phòng Sỉ Lở Lầu. Bố kể, hồi xung đột biên giới, trong lúc ngăn quân giặc tràn lên đồn, người dân quân ấy đã bị thương khi lao lên hứng một viên đạn nhằm vào bố. Sau chiến tranh bố đã quay trở lại tìm nhưng không thấy tung tích, giờ nguyện vọng chưa thành khiến ông vẫn thắc thỏm, đau đáu.

*

Đường lên Nà Lưa hơn trăm cây số nhưng phải đi mất nửa ngày đường. Khi còn sinh viên, Xưa đã từng theo đoàn tình nguyện lên trên này, một nơi heo hút, hẻo lánh thiếu thốn văn minh nhưng đầy ắp tình người. Hồi ấy mùa mưa, đường đất, sình lầy ngập bánh, xe máy không đi được, muốn vào thung lũng chỉ còn cách đi bộ cả chục cây số. Những căn nhà đơn sơ, mỏng manh dựa vào núi cao, những người dân lam lũ thiện lương, người thầy giáo khắc khổ bán tuổi thanh xuân bám điểm trường dạy lũ trẻ thiếu cơm, đói chữ đã hằn sâu trong Xưa một tâm nguyện nhất định sẽ trở lại nơi này.

Sau thời gian ngắn công tác trên huyện, Xưa nhận nhiệm vụ vào xã Nà Lưa, nơi đây nằm gọn trong thung lũng, bốn bề là núi đá thuộc dãy Hoàng Liên Sơn. Cô gặp lại những người dân đôn hậu, họ niềm nở hạnh phúc, nhưng cô thấy trong ánh mắt họ đầy những trăn trở, khổ đau. Hóa ra, mấy năm trước, cơn bão ma túy thổi qua, càn quét khiến những căn nhà trở nên sập xệ. Những đôi mắt long lanh từ thung lũng hướng lên đón ánh mặt trời trên đỉnh Nà Lưa mỗi sớm giờ mang nỗi buồn thăm thẳm. Cỏ cây héo úa, phụ nữ tàn tạ, cả thung lũng phủ màu u uất, thâm trầm. Công an chính quy về, vất vả cật lực, bằng sự tận tâm và nhiệt huyết của thanh xuân, bằng sự chân thành để nhận lại tin yêu của dân bản. Xưa đã cùng đồng đội bóc gỡ các lần lượt tụ điểm ma túy, những tên tội phạm bị bắt gần hết, chỉ còn lại A Sử. Hắn đã trốn thoát sang bên kia biên giới sau lần vây bắt của Xưa và đồng đội hồi đầu năm.

Hôm nay, Xưa trực một mình tại trụ sở, những đồng đội khác đang đi công tác dưới huyện. Cô nghe tin báo có thể trong hôm nay A Sử sẽ về Nà Lưa, nhưng hắn không trở về nhà riêng dưới thung lũng mà về nhà bố mẹ đẻ hắn ở tít tận phía bên kia đỉnh Nà Lưa. Sợ vuột mất lần nữa, Xưa vội chuẩn bị công cụ hỗ trợ và một mình đến thẳng nhà bố mẹ A Sử, đồng thời thông báo cho đồng đội khẩn trương về phối hợp.

Bố mẹ A Sử đã già, Xưa gặp vài lần khi ông bà xuống bản. Trong mắt bố mẹ, đó là đứa con có hiếu, biết lo cho gia đình. Khi thông báo truy nã về gia đình, giọng người bố thống thiết “Mong nữ cán bộ công an đưa con tôi về với xã hội, giúp nó khỏi lầm đường, lạc lối”.

*

Từ xa, ngôi nhà ba gian nhỏ của bố mẹ A Sử trông chẳng khác gì một túp lều nằm dựa lưng vào núi, mái đổ màu xanh rêu đặc sền sệt. Phía trước nhà ông Chư, bố A Sử đang buộc lại mấy càng đào cho gọn lối vào. Cạnh đó, vợ ông đang lom khom hái những ngọn rau non trong vườn. Bà từng bị tai biến nên chân tay có phần chậm chạp, những công việc nặng ông chẳng để cho bà đụng vào. Có lần Xưa nghe ông Chư kể thằng A Sử bảo bố mẹ xuống bản ở với các con cho tiện chăm sóc lúc ốm đau nhưng ông bà chưa chịu, tết năm nay định xuống thì nó bị truy nã. Nhìn khung cảnh yên bình và thái độ của ông bà, Xưa biết A Sử chưa về, cô quyết định chưa vào nhà mà ngồi bên một mỏm đá dõi theo từ xa. Cạnh đó, những cụm hoa đá mong manh đã khép, loài hoa bé nhỏ nhưng mạnh mẽ, cứ gặp ánh mặt trời là rực rỡ, bung nở thăng hoa, đồng đội cô bảo loài hoa chỉ có ở nơi này trong dãy Hoàng Liên Sơn.

Mải mê với nhiệm vụ khiến Xưa không cảm thấy đói, trên người cô lúc này chỉ có khẩu súng K59 đầy băng đạn và một chiếc còng số 8. Đây là lần đầu Xưa thực hiện nhiệm vụ một mình nhưng cô chẳng hề nao núng. Đôi mắt người nữ công an vẫn neo bên sườn núi, không ngừng quan sát ngôi nhà. Vợ chồng ông Chư có lẽ chắc vẫn chưa biết gì nên không tỏ vẻ lo lắng, quan sát nghe ngóng xung quanh. “Có lẽ là tối nay”, Xưa nghĩ và đón bóng đêm đang lấp ló tràn ra từ phía cửa rừng. Khói lam mờ ảo tỏa mùi sắn thơm lừng từ mái nhà bện rêu phong, Xưa thấy nao nao, cô nhớ đến bố mình. Đã hai năm nay cô không về ăn tết cùng ông, mấy hôm trước khi cô gọi điện về báo trực, giọng bố như khựng lại, phải một lúc sau bố cô mới nói chuyện tiếp. Xưa nghe trong sâu thẳm qua lời dặn dò những nghẹn ngào ngắt quãng của bố “Con đừng lo, cứ an tâm công tác”. Nay ba mươi tết rồi, chẳng biết ở nhà bố đã sắm đào, quất gì chưa, Xưa nghĩ. Bóng đêm như đùn lên từ đất, đặc sền sệt, nuốt chửng xung quanh, thứ ánh sáng duy nhất lúc này là ngọn lửa lay lắt trong căn nhà lọt ra ngoài càng làm cho cảm giác nhớ nhà của Xưa chênh chao đến tận cùng.

Đột nhiên, Xưa nghe tiếng gà cục tác liên hồi như sợ hãi phía sau nhà, cửa vội đóng im ỉm. Không kịp đợi đồng đội lên phối hợp, điện thoại chỗ này không có sóng. Chắc lúc này mọi người cũng đang lo lắng cho cô, có lẽ cơn mưa lúc sáng đã cản lối về của họ. Thoáng suy nghĩ, bằng linh cảm nghề nghiệp, cô khom người nhẹ nhàng bước về phía ánh lửa trong tiếng húng hắng ho như đá lăn của bà mẹ gõ vào đêm.

*

- Đầu thú đi, suốt ngày trốn chạy như con ma đói khổ lắm con ơi, mẹ mày sắp không chịu nổi nữa rồi

Ông Chư vừa nói vừa gắp từng miếng sắn trong nồi ra đĩa. Cạnh đó trên chiếc chăn cũ kỹ rải bện dưới sàn nhà, bà vợ đang ngồi vuốt ngực phì phò, tên A Sử quỳ phục ôm lấy bà mẹ. Khuôn mặt hắn lấm lem, nhếch nhác, rồi hắn vội vã cầm lấy một củ sắn còn đang nóng hổi, nghi ngút khói đưa lên miệng. Hắn thổi phù phù hơi cho bớt nóng, rồi ngấu nghiến nhai. Hai hàm răng đen ố kéo lên xuống, ngang dọc liên tục, hắn một con thú hoang bị bỏ đói nhiều ngày. “Đầu thú đi con”, giọng bà mẹ thều thào. A Sử ngừng nhai, ngước lên nhìn mẹ, lại liếc sang nhìn bố, mắt hắn trào ra dòng nước. “Không, sợ ở tù lắm”, A Sử mếu máo nói.

- Thế sao mày còn đâm đầu vào thứ ma quỷ ấy, ai sai khiến, rủ rê cái bụng mày để bây giờ thân tàn ma dại thế này, giọng ông Chư gắt lên.

Sử trợn mắt, không phải với bố, mà hắn đang bị nghẹn, hắn vội với lấy cái siêu nước chè cạnh đó đưa lên miệng tu ừng ực. Xong hắn thở dài thành tiếng, bàn tay lại vớ miếng sắn tiếp theo. Lúc này, cánh cửa gỗ bật tung, A Sử giật mình ngã người về phía sau theo quán tính, miếng sắn trên tay rơi xuống đất. “A Sử, ngươi đã bị bắt”, một giọng nói đanh thép vang lên, xé toang không gian, sự hoảng sợ bao trùm. Trước mặt hắn là nòng súng đen ngòm trên tay người nữ công an tên Xưa, khắc tinh của Sử và đồng bọn mấy năm qua đang hướng thẳng mặt hắn, chỉ cần cô ta siết cò là đời hắn đi tong. Cạnh đó, ông Chư run rẩy giơ hai tay về phía Xưa lắp bắp “Cán bộ…cán bộ bình tĩnh, nó vừa về, vợ chồng tôi đang thuyết phục nó ra đầu thú”, nói rồi ông nhìn vợ tìm kiếm sự đồng tình, ủng hộ. Nhưng miệng ông há hốc khi thấy bà vợ đang ôm lấy đầu, mắt bà đờ đẫn, “cứu vợ tôi”. Nói rồi ông Chư lao đến bên người đàn bà đang nằm vật ra sàn, có lẽ do hoảng sợ và lo lắng nên bà tái phát bệnh.

Trong khi súng vẫn đang hướng về A Sử, mắt Xưa nhìn bà mẹ đang vật vã, cô nghĩ đến căn bệnh cũ của bà. Thấy A Sử hốt hoảng có ý vùng dậy chạy, lý trí khiến Xưa định nổ súng, bõ công những ngày tháng vất vả, tìm kiếm, truy đuổi tên tội phạm nguy hiểm, cô hét lên “Không được chạy, nếu không tôi bắn”. Nhưng hắn dường như vẫn cố tình nhoài người về phía cửa sau. Nhìn bà mẹ đang cận kề giây phút sinh tử khiến ngón trỏ của Xưa không thể kéo cò.

Lúc này, trái tim đã lấn át hoàn toàn lý trí, không thể để nỗi đau chồng lên nỗi đau, không thể bắn đứa con trước mặt người mẹ, lòng nhân từ của người nữ công an như ngọn lửa bùng cháy sáng rực trong đêm. Cô rút súng lại, chỉ chờ có thế A Sử lao vụt về phía cửa sau rồi biến mất vào màn đêm đen kịt. Xưa vội đến chỗ bà mẹ cùng với ông Chư sơ cứu rồi đưa bà đến trạm y tế xã.

Người chồng đã già yếu nên cõng bà vợ được một đoạn thì khuỵu xuống, Xưa phải cõng bà suốt chặng đường dài, đến nơi thì cô cũng lả đi.

*

Do được đưa đến kịp thời nên bà vợ đã qua cơn nguy kịch, tuy nhiên vẫn còn rất yếu, cần chuyển xuống bệnh viện tuyến trên để điều trị. Sáng hôm sau, trong khi chờ đợi xe cứu thương từ huyện đến, ông Chư vội chạy sang trụ sở công an xã ngay cạnh trạm y tế để tìm Xưa. Nhìn Xưa, ông Chư rơm rớm nước mắt “gia đình chúng tôi nợ cô hơn một mạng người”, Xưa vội đỡ dậy trước khi ông kịp quỳ xuống. Người đàn ông tội nghiệp sụt sùi lau những giọt nước mắt trên khuôn mặt gầy khắc khổ. Dù không bắt được A Sử nhưng có lẽ lòng Xưa cũng thấy nhẹ nhàng khi kịp thời cứu được bà mẹ.

 “Xưa ơi”, cô giật mình nghe tiếng ai quen thuộc phía xa, nơi đầu con dốc dẫn vào Nà Lưa, dáng người ấy, giọng nói ấy chẳng lẫn vào đâu được. “Bố ơi”, tiếng Xưa hạnh phúc vọng ra phía con đường có người đàn ông đang đi đến. Nhìn con gái chạy ra, ông Chiến ôm chầm lấy con gái âu yếm “Bố lên ăn tết với con”, Xưa rúc vào bàn tay thô ráp của người đàn ông đang vuốt lên mái tóc mình. Lúc này, ánh mắt ông Chiến để ý người đàn ông phía sau con gái, bố cô khựng lại, hai mắt ông nheo lên như muốn nhìn rõ người đàn ông kia “Chư phải không, có phải Chư ở Nậm Cáy, Phong Thổ không?”. Ông  Chư cũng ngớ người, ngờ ngợ “Phải, ông là…”

- Tôi, Hoàng Văn Chiến ở đồn Sỉ Lở Lầu đây

- A, nhớ rồi, bộ đội Chiến, ông Chư reo lên, hai người đàn ông chầm lấy nhau sung sướng. Chưa bao giờ Xưa thấy bố cô vui đến thế.

Qua câu chuyện của hai người, Xưa biết được ông Chư chính là người dân quân du kích bố cô vẫn thường nhắc đến. Ông Chư sau chiến tranh đã dạt sang dãy núi Nà Lưa và lấy vợ tại đây, vết thương trên bả vai giờ vẫn đau âm ỉ mỗi khi mưa gió. Trước khi chia tay đưa vợ xuống viện ông Chư nhìn bố con Xưa bịn rịn như muốn nói điều gì mà không thể thốt thành lời. Ông hẹn nhất định sẽ gặp lại sau khi vợ ra viện.

*

Tết năm ấy là một cái tết đáng nhớ đối với ông Chiến, ông tìm được người dân quân cứu mình năm xưa, được cô con gái rượu đưa đi thăm khắp thung lũng Nà Lưa, đến đâu người dân cũng hồ hởi, quý mến con gái ông, coi cô như ân nhân của người dân nơi này. Ông thích thú khi thấy ở đây hoa đào, hoa mận nở khắp nơi nhưng ông vẫn chú ý đến một loài hoa đẹp đến lạ. Tò mò hỏi, con gái ông bảo đó là hoa Đá, loài hoa đã sắc nở rực rỡ trong ánh mặt trời. Ông Chiến khà khà, trong ông bây giờ có một bông hoa đá đang rực rỡ mỉm cười.

Còn A Sử, hắn ra đầu thú ngay hôm sau, nghe mọi người nói, hắn ta muốn trả ơn người nữ công an đã cứu mẹ mình.

Truyện ngắn của Hoàng Thị Huyền Trang